این رود آرام که از دل بیابان ها پیش می آید، رودخانه شور در منطقه دشت الله آباد در منطقه بویین زهرا استان قزوین است.
این رودخانه زیبا که از چشمه های آبگرم تغذیه می شود محل زیست انواع پرندگان و یک ماهی گرمابی و کمیاب بنام آفانیوس است.
به منظور تهیه فیلم مستندی از حیات وحش و جاذبه های طبیعی این منطقه راهی دشت الله آباد شدیم و مسیری را از دل بیابان برگزیدیم که ما را با زیست بوم این منطقه، زیست بوم بویین زهرا قزوین آشنا می کرد.
منطقه حفاظت شده فتح آباد و دانسفهان، یکی از مناطق بکر بیابانی در ایران به شمار می آید که از دید بسیاری از بیابانگردان و طبیعت دوستان داخلی و خارجی دور مانده است. این منطقه خشک و نیمه بیابانی محل امنی برای زیست انواع جانوران است.
پرندگان زیبایی که در میان حوضچه ها و در حاشیه رود شور، لانه سازی و اقدام به تخمگذاری کرده اند. این پرندگان، لک لک، حواصیل، بلبل صحرایی و دلیجه که پرنده ای شکاری است، هستند و در این مکان زندگی با نشاط و پایداری را تجربه می کنند. هوبره که شناسنامه پرندگان ایران است، نیز در این صحرای زیبا زیست می کند.
چشم اندازهای باشکوه این منطقه نیمه بیابانی چشم هر رهگذری را خیره می نماید.
انواع خزندگان مانند مار، عقرب، رتیل، همچنین انواع سوسمار و مارمولک در این اقلیم زیبا زندگی مسالمت آمیزی دارند.
مناطق حفاظت شده فتح آباد، دشت الله آباد، منطقه عرشه کوه و بیابان های زیبای آن از جمله مناطقی هستند که حیات وحش متنوع و سرشاری را در دل خود جای داده اند.
در گذشته این بیابان ها بیشترین آهو را داشته است که با شکار بی رویه و پیشرفت بیابان رو به انقراض رفتند.
امروزه محیط بانان برای حفظ نسل آهوی ایرانی، آنان را به منطقه حفاظت شده باشگل منتقل کرده و با ایجاد مکانی مناسب سعی دارند گونه مارال را احیا و در دشت های زیبای بویین زهرا رهاسازی نمایند.
دشت الله آباد در فصل بهار پوشیده از گل های زیبا و رنگارنگ می شود که از جاذبه های طبیعی قزوین و این منطقه نیمه بیابانی در فصل بهار است.
در مسیر سفر به این منطقه شاهد حضور پررنگ شتر در دشت بودیم. شترهایی که در بیابان رها می شوند و از مسیرهایی که می دانند رفت و آمد می کنند.
جالب است بدانید در یک گله شتر تنها یک شتر نر وجود دارد و در فصل بهار که هنگام جفت گیری شترهاست، نزدیک شدن به آنها کاری خطرناک است چون امکان حمله شتر نر به آدمی بسیار زیاد می باشد.
در سال های گذشته بیابان در این منطقه پیشروی کرد و شنزارها و ریگزارهای بسیاری پدید آمدند تا جایی که منطقه گسترده ای از این بیابان به نمکزاری وسیع تبدیل شد.
این سرزمین سفید رنگ که از رسوبات نمک و املاح موجود در آب های شور به وجود آمده، اینک چشم اندازی زیبا و منحصر به فرد شده است.
محیط بانان با تلاش شبانه روزی می کوشند تا از شکار بی رویه در این منطقه جلوگیری کنند و در حفظ و احیا گونه های جانوری از هیچ چیز دریغ نمی کنند.
دولت نیز برای بیابان زدایی طرح هایی دارد و مشکلاتی که گریبان شهرهای همسایه مثل همدان و تهران را از هجوم ریزگردها و گرد و غبار گرفته از دغدغه های اصلی آنان شده است.
اما آنچه به عنوان یک تهدید بزرگ برای گونه های گیاهی و جانوری در این منطقه بیداد می کند، خشکسالی می باشد که موجب خشک شدن رودها، باتلاق ها و برکه ها شده است و این زمین های خشک و ترک خورده منظره های دلخراش و هشدار دهنده ای برای ساکنین بیابان است.
بی شک بیابان های مرکزی منطقه بویین زهرا در ایران از جاذبه های گردشگری و گمنام ایران است که به عنوان یک پتانسیل بالقوه مستعد آن است که با مشارکت مردم و حمایت های ملی و دولتی به یک قطب گردشگری در کشور تبدیل شود.
این منطقه زیبا می تواند مکانی مناسب برای بیابانگردان و صحرانوردان، پژوهشگاهی طبیعی برای محققین حیاط وحش و مکانی مناسب برای رالی در بیابان و آفرود باشد، به ویژه به خاطر فاصله کم آن با کلانشهر تهران نیز می تواند عاملی مهم برای جذب و رونق طبیعت گردی برای ساکنین شهرهای بزرگ گردد.
منطقه بویین زهرا با چشم اندازهای طبیعی، بیابان های سرشار از حیات وحش و گونه های گیاهی زیبا، نیازمند توجه و بازنگریِ ویژه ای است.
برای بازدید و سفر به این منطقه زیبای طبیعی می توان از راهنمایی و مشاوره محیط بانان دلسوز و تلاشگر این منطقه کمک گرفت و با اقامتی یکی دو روزه و برپایی کمپ موقت بیابان از جاذبه های بی شمار آن بهره جست.
ایرج مرادی
در ذیل دیگر عکس های حیات وحش بویین زهرا قزوین را می بینید که توسط استاد مرادی عزیز به صورت اختصاصی برای سایت نشاط آوران تهیه شده است:
