منبع تصویر: wikimedia-mehdi Deylari
مسیرهای پیشنهادی برای دسترسی به جنگل
۱. مسیر از تبریز به ورزقان (مسیر اصلی)
- مبدا: تبریز
- مقصد اول: ورزقان
- مسافت: حدود 95 کیلومتر
- زمان طی مسیر: تقریباً ۱.۵ ساعت
- مسیر آسفالت است و در وضعیت خوبی قرار دارد.
۲. ادامه مسیر از ورزقان به روستای کَلیبَر یا خمارلو
- از ورزقان، مسیر به سمت خمارلو (مرکز شهرستان خداآفرین) یا روستاهای جانانلو، کالین کوشه، مرداناقوم و آوان ادامه پیدا می کند.
- برخی مسیرها از طریق جاده های فرعی و خاکی عبور می کنند.
- مسیرهای اصلی با خودرو سواری تا حد زیادی قابل دسترسی هستند، اما برای ورود به عمق جنگل، خودروهای آفرود یا وانت های محلی گزینه بهتری اند.
- مسافت ورزقان تا خمارلو: حدود 70 کیلومتر
- زمان طی مسیر: حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت (بسته به نوع خودرو)
۳. مسیر از جلفا یا کلیبر (مسیر فرعی جایگزین)
اگر از مسیر جلفا (مرز نخجوان) یا از کلیبر (از سمت قلعه بابک) قصد ورود داشته باشید، مسیر پیچ در پیچ تر و کوهستانی تر خواهد بود، ولی چشم اندازها حیرت انگیزتر است.
- جلفا تا خمارلو: حدود 90 کیلومتر
- کلیبر تا کالین کوشه: حدود 45 کیلومتر
- این مسیرها بیشتر مناسب کسانی ست که تجربه رانندگی در جاده های کوهستانی دارند.
منبع تصویر: wikimedia-mehdi Deylari
پیشنهاد ما برای دسترسی به جنگل دیزمار
پیشنهاد ما به شما استفاده از مسیر “تبریز، ورزقان، خمارلو، روستاهای جانانلو و کالین کوشه” است.
این مسیر بهترین گزینه برای رسیدن به جنگل دیزمار به شمار می آید و دلایل زیادی برای انتخاب آن وجود دارد:
- امنیت راه ها: جاده های این مسیر، به ویژه تا خمارلو، آسفالت و امن هستند و از مسیرهای کوهستانی خطرناک فاصله دارند.
- دسترسی به خدمات: در مسیر از شهرهای ورزقان و خمارلو، می توانید از فروشگاه های محلی، پمپ بنزین، نانوایی و دیگر امکانات ضروری استفاده کنید.
- آنتن دهی نسبی موبایل: برخلاف بسیاری از مسیرهای کوهستانی، در این مسیر در بیشتر نقاط تا قبل از ورود به عمق جنگل، پوشش تلفن همراه وجود دارد.
- نزدیکی به بخش های بکر جنگل: این مسیر شما را به نقاطی از جنگل دیزمار می رساند که همچنان دست نخورده، سرسبز و بکر باقی مانده اند اما نسبتاً امن و قابل دسترسی اند.
در مجموع، اگر به دنبال یک تجربه طبیعت گردی با دسترسی مناسب، امنیت خوب و بدون دردسر هستید، این مسیر بهترین انتخاب برای شماست.
وضعیت راه ها
- تا روستاهای اطراف جنگل، راه های اصلی اکثراً آسفالته و مناسب اند.
- از آنجا به بعد برای ورود به جنگل، به ویژه در عمق دیزمار یا دره دیزمار، مسیرها عمدتاً خاکی، باریک و گاهی سنگلاخی هستند.
- در فصل بهار و تابستان، این راه ها برای خودروهای دو دیفرانسیل و آفرود مناسب اند.
- در پاییز و زمستان، به دلیل بارندگی و برف، برخی جاده ها به کلی مسدود می شوند.
نکات مهم برای مسیر
- آنتن دهی موبایل در عمق جنگل بسیار ضعیف یا صفر است.
- بهتر است پیش از ورود، نقشه آفلاین منطقه یا GPS دستی به همراه داشته باشید.
- بنزین و خدمات رفاهی در روستاهای اصلی مانند خمارلو یا جانانلو در دسترس است، اما پس از ورود به جنگل، خبری از امکانات نیست.
- در صورت نداشتن خودروی مناسب، می توان از وانت های محلی یا راهنمایان بومی استفاده کرد.
منبع تصویر: wikimedia-mehdi Deylari
پوشش گیاهی و جانوری جنگل دیزمار
جنگل دیزمار به دلیل موقعیت کوهستانی، مرطوب و نسبتاً خنکش، یکی از مناطق غنی از نظر تنوع زیستی در شمال غرب ایران محسوب می شود. این منطقه بخشی از زیست بوم ارسباران است و ترکیبی شگفت انگیز از درختان جنگلی، درختچه های وحشی و گونه های جانوری نادر را در خود جای داده است.
پوشش گیاهی غالب:
پوشش گیاهی جنگل عمدتاً شامل درختان تنومند و پهن برگ است. درختان غالب منطقه عبارتند از:
- بلوط (درخت اصلی و گسترده ترین گونه)
- ممرز
- افرا
- زالزالک
- گلابی وحشی
- بادام کوهی
در کنار آن ها، بوته هایی مانند نسترن وحشی، تمشک، و بعضی گیاهان دارویی، پوشش زیر درختی جنگل را تشکیل می دهند.
منبع تصویر: wikimedia-mehdi Deylari
حیات وحش و رفتار مناسب:
جنگل دیزمار زیستگاه برخی از گونه های کمیاب و در خطر انقراض است. در این منطقه حیواناتی چون:
- خرس قهوه ای
- پلنگ ایرانی
- گربه جنگلی
- بز و کل کوهی
- روباه، شغال و گراز
زندگی می کنند. البته اکثر این حیوانات از انسان فاصله می گیرند و در اعماق جنگل ساکن اند. حیواناتی که بیشتر ممکن است دیده شوند شامل شغال، روباه، بزهای کوهی در ارتفاعات و پرندگان شکاری و آوازخوان هستند.
منبع تصویر: wikimedia-mehdi Deylari
در مواجهه با حیوانات چه کنیم؟
- از ایجاد سروصدا یا بوی غذا در جنگل خودداری کنید. این مورد به ویژه برای جلوگیری از جذب خرس یا گراز اهمیت دارد.
- در مسیرهای پاکوب حرکت کنید و وارد مناطق خیلی ناشناخته نشوید.
- اگر در منطقه ای آثار حیوانات بزرگی مثل پنجه خرس یا رد پای گراز دیدید، سریعا مسیر خود را تغییر دهید.
- توصیه می شود گروهی حرکت کنید و هنگام شب از کمپ زدن در نقاط خیلی خلوت پرهیز کنید.
- در فصل جفت گیری حیوانات (معمولاً بهار تا اوایل تابستان)، بیشتر احتیاط کنید.
اگر به عکاسی از حیات وحش علاقه مندید، این منطقه به خصوص برای پرنده نگری و ثبت تصاویر از بزهای کوهی روی صخره ها فوق العاده ست. فقط کافی ست آرام باشید و از دوربین دوچشمی استفاده کنید.
منبع تصویر: wikimedia-mehdi Deylari
آب وهوای جنگل دیزمار و بهترین زمان سفر
جنگل دیزمار در بیشتر روزهای سال، به ویژه در ارتفاعات، آب وهوایی خنک و مرطوب دارد. همین ویژگی باعث شده که در گرمای تابستان هم نسیم خنک کوهستانی در این منطقه جریان داشته باشد.
- بهار (اواسط اردیبهشت تا خرداد): دمای هوا بین ۱۰ تا ۲۰ درجه متغیر است. طبیعت در اوج سرسبزی است، مه صبحگاهی و صدای پرندگان فضایی رؤیایی به جنگل می دهد. بهترین زمان بازدید برای طبیعت گردان.
- تابستان (تیر تا اوایل شهریور): دما در گرم ترین حالت به ۲۵ درجه می رسد. شب ها هنوز خنک است. جنگل در این فصل پر از طراوت است و به دلیل راه های خشک تر، دسترسی آسان تر می شود.
- پاییز (مهر تا اوایل آبان): دمای هوا بین ۵ تا ۱۵ درجه است. برگ های درختان به رنگ های زرد، نارنجی و قرمز درمی آیند و منظره ای شبیه نقاشی خلق می شود. پاییز هم فصل خوبی برای بازدید است، البته با آمادگی برای هوای کمی سردتر.
- زمستان (آذر تا اسفند): دمای هوا در ارتفاعات ممکن است به زیر صفر درجه برسد. اغلب مسیرها برفی، لغزنده یا بسته هستند و دسترسی به داخل جنگل دشوار می شود. این فصل برای سفرهای تفریحی یا کمپ زدن مناسب نیست.
بهترین زمان سفر: اواسط اردیبهشت تا اوایل مهر
زمان های نامناسب: زمستان و اوایل بهار به دلیل سرمای شدید و مسیرهای نامناسب
منبع تصویر: Mehr Newagency-mehdi Zavar
جاذبه های دیدنی در دل و اطراف جنگل دیزمار
جنگل دیزمار فقط یک منطقه سرسبز نیست؛ مجموعه ای از جاذبه های طبیعی و تاریخی کمترشناخته شده در اطراف آن قرار دارند که می تونند سفر شما را به یک تجربه فراموش نشدنی تبدیل کنند:
آبشارهای پنهان دیزمار
در نقاط عمیق تر جنگل، آبشارهای کوچک و زلالی وجود دارند که معمولاً روی نقشه ها هم نشانی ندارند. این آبشارها، به خصوص در بهار و اوایل تابستان، در اوج جریان خود هستند.
دسترسی: فقط با پیاده روی ۱ تا ۳ ساعته از نقاط خاص جنگل یا با همراهی راهنماهای محلی امکان پذیر است.
غار دیزمار
یکی از بکرترین نقاط منطقه، غار دیزمار است که در دل صخره های جنگلی پنهان شده. این غار هنوز به صورت علمی کاوش نشده اما برای کوهنوردان و غارنوردان ماجراجو می تواند جذاب باشد.
موقعیت: در شمال غربی منطقه جنگلی، نزدیک مرزهای جلفا و خداآفرین
پیاده روی حدود ۲ ساعته نیاز دارد.
چشمه های آب سرد و معدنی
در مسیرهایی که از جنگل به سمت ارتفاعات پیش می روند، چشمه هایی با آب بسیار خنک و شفاف وجود دارد. برخی از این چشمه ها محلی اند و ساکنان بومی خواص درمانی برای آن ها قائل اند، به ویژه برای درد مفاصل.
نزدیکی به روستاهای کالین کوشه و جانانلو
دسترسی: با پیاده روی سبک قابل رسیدن هستند.
منبع تصویر: wikimedia-alireza824
قلعه تاریخی بابک خرمدین
این قلعه ی نمادین، بر فراز کوهستانی صعب العبور واقع شده و از دیزمار با حدود ۲ ساعت رانندگی به سمت جنوب شرقی (نزدیکی کلیبر) می توان به ابتدای مسیر کوه پیمایی آن رسید.
ارتفاع قلعه: حدود ۲۳۰۰ متر از سطح دریا
برای صعود از پارکینگ تا قلعه حدود ۱.۵ تا ۲ ساعت پیاده روی لازم است.
این مکان، نمادی از مقاومت مردم ایران در برابر ظلم عباسیان است و ارزش تاریخی بسیار بالایی دارد.
منبع تصویر: wikimedia-koorosh Nozad Tehrani
پل های تاریخی خداآفرین
در شرق جنگل دیزمار و در نزدیکی رود ارس، دو پل تاریخی باقیمانده از قرون گذشته قرار دارند که یکی مربوط به دوره صفویه و دیگری قدیمی تر است.
مسیر: حدود ۵۰ کیلومتر رانندگی از شرق دیزمار تا مرز خداآفرین
این پل ها که زمانی مرز عبور کاروان ها بودند، حالا نمادی از معماری سنتی ایرانی هستند.
منبع تصویر: wikimedia-Alireza Javaheri
قلعه کردشت
در نزدیکی پل های خداآفرین، قلعه ای تاریخی بر کرانه ی رود ارس قرار دارد که متعلق به دوره صفوی و قاجار است. این قلعه، بخشی از یک مجموعه تاریخی شامل حمام قدیمی، عمارت، برج دیدبانی و سیستم آب رسانی است.
فاصله تا جنگل دیزمار: حدود ۶۰ کیلومتر (۱.۵ ساعت رانندگی)
این قلعه در گذشته مرکز فرماندهی محلی و پایگاه نظامی مهمی در منطقه بوده.
چرا جنگل دیزمار برای گردشگران خاص است؟
- دسترسی دشوار = طبیعت بکر: چون مسیر دسترسی به این منطقه برای همه آسان نیست، هنوز دست نخورده باقی مانده و خبری از ساخت وسازهای تجاری نیست.
- تنوع زیستی بالا: اگر اهل طبیعت گردی، عکاسی از حیات وحش یا تماشای پرندگان هستی، دیزمار یه بهشت واقعیه.
- هوای تمیز و سکوت مطلق: برخلاف مناطق توریستی که شلوغ و پر سر و صدا هستند، اینجا تنها صدایی که می شنوی، صدای باد لای درخت ها و آواز پرنده هاست.
- مناسب برای سفر گروهی یا کمپینگ ماجراجویانه: جنگل دیزمار برای سفرهای تیمی و کمپینگِ دور از شهر بسیار مناسب است.
کمپینگ و اسکان در جنگل دیزمار
جنگل دیزمار به دلیل طبیعت بکر و آرامش بی نظیرش، مقصد محبوبی برای علاقه مندان به کمپینگ و طبیعت گردی است. اگر به دنبال تجربه زندگی نزدیک به طبیعت و خوابیدن زیر آسمان پرستاره کوهستان هستید، دیزمار گزینه فوق العاده ای برای شماست.
امکانات و نکات مهم کمپینگ:
- محل های مناسب کمپینگ: در حاشیه جنگل و نزدیکی چشمه ها و مسیرهای پیاده روی، جاهای مناسب و نسبتا هموار برای برپایی چادر وجود دارد. معمولاً گردشگران در نزدیکی روستاهای جانانلو، خمارلو و کالین کوشه کمپ می زنند که دسترسی خوبی به منابع آب دارند.
-
امکانات اولیه سفر: توجه داشته باشید که امکانات رفاهی مانند برق، آب آشامیدنی تصفیه شده و سرویس بهداشتی در داخل جنگل بسیار محدود است. بهتر است همه تجهیزات مورد نیاز خود مثل آب، غذا، کیسه خواب و وسایل اضطراری را همراه داشته باشید.
- اجتناب از آتش سوزی: به دلیل پوشش گیاهی خشک در برخی نقاط و حساسیت اکوسیستم، رعایت نکات ایمنی هنگام روشن کردن آتش بسیار مهم است. بهتر است از اجاق های گازی کوچک یا وسایل روشنایی بدون شعله استفاده کنید.
- راهنما و امنیت راه ها: به خصوص اگر قصد دارید به نقاط عمیق تر جنگل بروید، همراه داشتن راهنمای محلی توصیه می شود. این کار هم برای حفظ امنیت شما و هم حفظ طبیعت جنگل اهمیت دارد.
- مقابله با حیوانات جتکل: حیوانات وحشی فعال هستند؛ با احتیاط و بدون سر و صدا حرکت کنید.
- نگهداری از محیط زیست: زباله هاتون رو با خودتون ببرید. جنگل دیزمار به ما نیازی نداره، ولی ما به چنین مکان هایی شدیداً وابسته ایم.
- وضعیت ارتباطی: اینترنت در منطقه بسیار ضعیف یا غیرفعال است. برنامه ریزی دقیق پیش از ورود الزامی است.
چرا جنگل دیزمار یک مقصد مناسب است؟
جنگل دیزمار یک تجربه ناب از طبیعت گردی در ایران است. نه فقط برای دیدن درختان و مناظر، بلکه برای لمس سکوت، تجربه آرامش عمیق، و دیدار با طبیعتی که هنوز سالم و زنده است. اگر دنبال مقصدی متفاوت برای فرار از شلوغی شهر هستی، دیزمار منتظر توئه.
