- مرکز: زاهدان
- تعداد شهرستان : 7 شهرستان
سیستان و بلوچستان یادآور سرزمین پهلوانان اسطوره ای ایران است . این سرزمین که نام آن بارهت در شاهنامه فردوسی آمده؛ در جنوب خاوری ایران واقع شده و به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی خود ، در تمام دوره های تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است . منطقه سیستان و بلوچستان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود ، از یک سو تحت تاثیرجریان های جوی متعدد مانند : جریان بادی شبه قاره ی هند و به تبع آن باران های موسمی اقیانوس هند است و از سوی دیگر تحت تاثیر فشار زیاد عرض های متوسط قرار دارد که گرمای شدید مهم ترین پدیده اقلیمی آن است . غذاهای محلی استان سیستان و بلوچستان را بیشتر انواع آش ها و آبگوشت های محلی تشکیل می دهند که با آرد ، آب و گوشت تهیه می شوند . البته در استان سیستان و بلوچستان نیز مانند سایر نواحی ایران انواع غذاهای رسمی ایرانی چون : چلو کباب ، انواع خورش ها چون : قیمه و قورمه سبزی ، و انواع کباب نیز تهیه می شود ولی غذای محلی مردم این دیار را انواع آش ها ، نان های محلی ، شیرینی های خانگی ، آبگوشت بزباش ، آبگوشت معمولی و … تشکیل می دهند . در سیستان و بلوچستان ؛ صنایع دستی مانند سوزن دوزی ، قالی بافی ، خورجین بافی ، سوزن بافی ، سکه و دکمه دوزی ، پریوار دوزی ، سیاه دوزی ، ساخت ظروف سفالین و زینت آلات (جواهرسازی) بین خانواده ها معمول است . تهیه پارچه های دست بافت از کرک و پشم شتر یکی از رشته های قابل توسعه صنایع دستی استان است که به علت فراوانی مواد اولیه از اهمیت زیادی برخوردار است . سوزن دوزی در این استان در منطقه ی بلوچستان رایج است .این منطقه با مردمان سخت کوش و خستگی ناپذیر خاستگاه یکی از ظریف ترین هنرهای دستی ایران نیز هست و آنچه ساکنان این منطقه از دیرباز تا کنون در برابر سایر هموطنان خود و نیز ساکنان دیگر نقاط جهان آفریده اند ، تلفیقی صمیمانه از صبر و هنر زنان و دختران هنرمندی است که در اشکال سوزن دوزی های ظریف و جذاب متجلی است . سوزن دوزی پدیده ای زیبا ، تحسین برانگیز و استثنایی از زنان بلوچ است که آن را فقط می توان نورچشم زنان بلوچ نامید و نه هیچ چیز دیگر . موسیقی استان سیستان و بلوچستان یکی از خوش ترین نواهای ایرانی است که با احساس خاص نواخته می شود و بسیار بر دل می نشیند . موسیقی این دیار از جمله مهم ترین جاذبه های فرهنگی استان به شمار می آید . موسیقی سواحل جنوب ایران ، به عقیده ی بعضی از پژوهشگران ، با موسیقی بومیان آفریقایی ؛ پیوندی عمیق و ریشه دار یافته است . ظاهراٌ موسیقی سیستان از موسیقی بخش جنوبی خراسان هم تبعیت می کند . در حال حاضر از مقام ها و آلات موسیقی بلوچستان پاکستان نیز استفاده می شود . موسیقی به صورت های مختلف در هرمزگان اجرا می شود . یکی از موضوعاتی که پیش از همه توجه انسان را در بدو ورود به سیستان و بلوچستان جذب می کند ؛ تنوع رنگ در پوشاک است . البته این تنوع در بسیاری از نقاط ایران مشهود است . لباس مردان بلوچ عبارت است از : پیراهن یقه باز، لباده بلند ، دستار سفید ،کمربند ضخیم و جفت جوراب دست باف است . کفش مرد ها ازکفش های مخصوصی است که نوک آن به طرف بالا برگشته است و عقیده دارند که این کفش ها آن ها را در راه رفتن چابک کرده است . در دوخت لباس های زنانه از هنر منحصر به فرد سوزن دوزی و پریوار دوزی بلوچ استفاده می شود که این هنر بر روی پیش سینه و سر آستین و جیب بلند در جلوی لباس و همچنین حاشیه پایین شلوار خودنمایی می کند .
روستاهای نمونه گردشگری این استان عبارتند از: آبادان – تمین – تیس- سه کوهه – علی اکبر – قلعه نو –لادیز – ناهوک
شهرهای استان سیستان و بلوچستان :
- زاهدان
- زابل
- ایرانشهر
- چابهار
- سراوان
- خاش
- نیکشهر
- کنارک
- راسک
- میرجاوه
- قصرقند
- فنوج
- مهرستان
- زهک
- گلمورتی
- سرباز
- نگور
- اسپکه
- ادیمی
- بمپور
- بنت
- دوست محمد
- سیرکان
- نصرتآباد
- پیشین
- محمد آباد
- بنجار
- بزمان
- نوکآباد
- هیدوچ
- نجف آباد
- هدار
- جالق
- سوران
فهرست جاذبههای طبیعی استان سیستان و بلوچستان:
- کوه آتشفشان تفتان
- رشته کوه بیرک
- غار گواتامک ایرندگان
- غار صداکی کوه بیرک ایرندگان
فهرست جاذبههای تاریخی استان سیستان و بلوچستان:
- قلعه ناصری ایرانشهر
- قلعه ایرندگان خاش
- قلعه مکس یا مهرستان
- قلعه کافرها واقع در کوه خواجه زاهدان
- قلعه نیکشهر
- قلعه سب سوران
- قلعه پرتغالیها چابهار
- قلعه هریدوک در لاشار
- قلعه اسپکه در لاشار
- قلعه چانف
- قلعه بنت
- قلعه بگ
- قلعه مسکوتان
- محوطه چهل دختران
- محوطه هاتین یا خاتون
- قلعه تیس
- قلعه بلوچ گت تیس
- قلعه بمپور
- قلعه قصرقند
- قلعه سرباز
- قلعه نوشیروان سنگان
- کاروانسرای نصرت آباد
- قلعه دامن
- محوطه تاریخی سپیدژ
- قلعه خاش
- قلعه مدانچ
- گورستان دختران مدانچ
- قلعه حیدر آباد خاش
- گورستان هفتاد ملا
- آتشکده مهرگان سراوان
- مسجد جامع تیس
- قلعه جوقنوک در گو خوش آباد
- غار گواتامک ایرندگان خاش
- غار صداکی ایرندگان خاش
- غار لادیز میرجاوه
- غار خوش آباد گو
- قلعه دوست محمد خان
- قلعه دزک (بلقیس)
- مسجد دزک سراوان
- موزه تاس و کپل دزک (موزه آب) سراوان
- موزه زنده سفال کلپورگان سراوان
- موزه محلی سراوان
- موزه محلی چابهار
- گل فشان تنگ
- باغ سرو سرجو، سراوان
- قبرستان اسپیدژ
- کوه خضر
- سد پیشین
- سد زیردان
- مسجد کهنه قلعه
- قبرستان اسپیدژ
- کوه خضر
- کوه بیرک مهرستان (زابلی)
- کوه آتشفشانی تفتان
- بقایای آتشکده کرکویه
- شهر سوخته
- کوه خواجه
- چاه نیمه
- تخت عدالت
- زاهدان کهنه
- سه کوهه
- دهانه غلامان
- قلعه رامرود
- گورستان دختران مدانچ
- قلعه خاش
- قلعه مچی
- قلعه سام
- قلعه اسپکه
- قلعه هریدوک
- قلعه چانف
- قلعه مدانچ
تنها منبع مورد استفاده: ویکی پدیا