- مرکز: بیرجند
- تعداد شهرستان : 3 شهرستان
استان خراسان جنوبی یکی از جدیدترین استان های ایران است که از تقسیمات جدید استان خراسان بزرگ به وجود آمده است .آب و هوای ستان خراسان جنوبی گرم و خشک است .
استان خراسان جنوبی از مناطق تاریخی و بناهای معماری قابل توجهی برخوردار است . بیرجند ، خوسف، سربیشه و نهبندان هر یک در برگیرنده چاذبه های تاریخی و معماری با اهمیتی هستند که به لحاظ معماری و تاریخی استان خراسان جنوبی را غنی و پربار ساخته اند . از نظر تاریخی ” خوسف” یکی از کهن ترین و قدیمی ترین شهرهای جنوب خراسان به شمار می رود که وجود بافت قدیمی با آثار تاریخی ارزشمند ؛ از ویژگی های شاخص این شهر محسوب می شود . این بافت که به لحاظ موقعیت طبیعی و واقع شدن بر روی هسته مقاوم ، از زمین لرزه در امان مانده یکی از سالم ترین بافت های تاریخی است .
غذاهای محلی استان خراسان جنوبی عبارتند از : اشکنه عدس ، اشکنه آلو ، اشکنه نخود ، اشکنه آرد گندم ، اشکنه گوجه فرنگی ، کشک زرد و …..
به طور کلی قالی ، گلیم ، پلاس ، جاجیم و سفال از مهم ترین و اصلی ترین صنایع دستی مردمان استان خراسان جنوبی به شمار می رود .
موسیقی خراسانی یکی از قدیمی ترین اشکال موسیقی ایرانی است که به صورت آهنگ ها و ملودی های گوناگون در میان مردم شهر و روستاهای خراسان رضوی ، شمالی و جنوبی نواخته می شود . موسیقی نوین منطقه جنوب خراسان که امروزه به خراسان جنوبی تبدیل شده است ، سابقه ای طولانی و قدیمی دارد . ویژگی موسیقی محلی این خطه در حرکات ریتمیک و نمایشی است .
چوب بازی یکی از هنرهای وابسته به رقص است که ویژگی خاص خود را دارد . شهرستان بیرجند و قهستان دارای زیباترین و لطیف ترین ترانه ها ، آواز ها و حماسی ترین رقص ها و آهنگ های سازی و آوازی است که در کم تر نقطه ای می توان نظیرش را یافت . موسیقی بلوچی نیز که در مناطق سربیشه و نهبندان رایج است ؛ از ویژگی ها و زیبای های خاص خود برخوردار است .
روستاهای نمونه گردشگری این استان عبارتند از: افین – چنشت – خور- فورگ – کریمو – ماخونیک
شهرهای استان خراسان جنوبی:
- بیرجند
- قائن
- طبس
- فردوس
- نهبندان
- بشرویه
- سرایان
- سربیشه
- اسلامیه
- حاجیآباد
- اسدیه
- خضری دشت بیاض
- خوسف
- آیسک
- عشقآباد
- نیمبلوک
- سهقلعه
- طبس مسینا
- آرینشهر
- اسفدن
- دیهوک
- مود
- قهستان
- شوسف
- ارسک
- گزیک
- محمدشهر
- زهان
جاذبه های طبیعی استان خراسان جنوبی:
- آبگرم معدنی فردوس
جاذبه های تاریخی استان خراسان جنوبی:
- حرم مطهر حسین بن موسی الکاظم (ع) طبس
- آرامگاه حکیم نزاری
- ارگ کلاه فرنگی
- بند دره
- بند عمرشاه
- منزل مستوفی (بشرویه)
- قلعه تاریخی دختر (بشرویه)
- عمارت اکبریه (میراث جهانی یونسکو)
- قلعه بیرجند
- کنسولگری انگلیس (باغ منظریه)
- مدرسه شوکتیه
- مدرسه معصومیه
- مسجد میان ده (بشرویه)
- مجموعه آسیاب های آبی (بشرویه)
- مصلی بیرجند
- یخدان رحیم آباد
- آبگرم معدنی فردوس
- آرامگاه ابن حسام خوسفی
- باغ گلشن طبس
- طاق زارهای کویر سه قلعه
- امامزاده محمد بن اصغر هوگند (بشرویه)
- باغستان علیا
- روستای چنشت (سربیشه)
- روستای خراشاد (بیرجند)
- باغ شوکتآباد (بیرجند)
- غار خونیک
- غار فارس
- قلعه فورگ
- کوچ
- ماخونیک
- مجموعه تاریخی کوشک فردوس
- مدرسه علمیه علیا
- مسجد جامع تون (فردوس)
- مصعبی
- مسجد جامع قائن
- آرامگاه بزرگمهر قائنی (قائن)
- مسجد جامع افین (زیرکوه)
- قلعه کوه قاین
- رباط زردان (زیرکوه)
- قلعه کوه زردان (زیرکوه)
- آبگرم مرتضی علی (شهرستان طبس گلشن)
- ارگ حکومتی طبس (شهرستان طبس گلشن)
- سد تاریخی کریت (شهرستان طبس گلشن)
تنها منبع مورد استفاده: ویکی پدیا