پل حاج سید محمد زنجان

پل حاج سید محمد کجاست؟

در جنوب شرقی زنجان روی رودخانه زنجانرود و در مسیر جاده زنجان به همدان، پلی تاریخی مربوط به دوره قاجار وجود دارد به نام پل حاج سید محمد که در سال  ۱۳۰۰ هجری قمری توسط حاج سید محمد (از تجار و متمولین زنجان در دوره ناصرالدین شاه) احداث شد.

عکس پل حاج سید محمد

طول پل حاج سید محمد زنجان ۱۹۵ متر و عرض آن برابر با ۶٫۵ متر می باشد. پل حاج سید محمد را دو دهان کوچک و سه دهانه بزرگ تشکیل داده که بر روی پایه های سنگی قرار گرفته اند؛ ضمن اینکه با طاق های جناغی نزئین شده است. پایه های پل از زمین تا ارتفاع 2 متری با سنگ های سفید به ابعاد ۵۵*۱۰ سانتی متر و همراه با ملات ساروج ساخته شده اند. برای ساخت پایه های پل از سنگ های درشت رودخانه ای که در دسترس بوده به کار رفته است. در ضمن پایه هایی که در خلاف جهت مسیر رودخانه به صورت چند ضلعی و تیزه دار و در موافق جهت مسیر رودخانه به صورت نیم دایره ساخته شده است.

دهانه میانی پل حاج سید محمد در زنجان، با 9 متر عرض و 6/5 متر ارتفاع از سطح آب، بزرگترین دهانه آن محسوب می شود. دهانه های جانبی پل با 4/8 متر ارتفاع از سطح آب و حدود 5 متر پهنا در دل پل جای گرفته اند. در اواسط دهانه های اصلی پل، بر روی پایه ها و دو دهانه کوچکتر جانبی با طاق جناغی با عرض 2/3 متر احداث شده اند. مزیت دهانه های بزرگ پل علاوه بر کاهش وزن آن و صرفه جویی در مصالح پل، آب های متلاطم رودخانه را به راحتی از درون خود عبور می دهد.

معماران پل حاج سید محمد رودخانه زنجانرود، برای کاهش وزن پل و وارد آمدن فشار کمتر بر پایه ها در هسته آجری این پل فضاهای خالی زیادی را در ساخت آن تعبیه کرده اند که در پل های دیگری که همزمان یا این پل ساخته شده اند شاهد هستیم. تعداد این فضاهای خالی در پایه های متکی بر کناره های رودخانه و در فاصله بین دهانه ها به 12 عدد می رسد.

آجرهای به ابعاد ۵*۲۵*۲۵ سانتی متر برای ساخت تمام طاق ها و بدنه اصلی پل حاج سید محمد استفاده شده است. این طور که از شواهد مشخص شده، بستر رودخانه در محل احداث پل سنگفرش بوده و متاسفانه بعد از تخریب آن به مرور زمان، سازمان میراث فرهنگی و با سنگ های رودخانه ای آن را بازسازی کردند. کف گذرگاه پل حاج سید محمد در دو سمت جان پناه هایی دارد که به علت ارتفاع زیاد دهانه میانی، از وسط به طرفین با شیب ملایمی هدایت می شود. آن را با سنگ رودخانه ای فرش کرده اند.

پل آجری حاج سید محمد یکی از جاذبه های زنجان می باشد که در مورخه ۱۸ مهر ۱۳۵۶ با شماره ثبت ۱۴۸۶ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در تور زنجان گردی می توانید از این مکان بازدید کنید. 

آدرس پل حاج سید محمد : استان زنجان، جنوب شرقی شهرستان زنجان روی رودخانه زنجانرود