تاریخچه آسیاب های آبی دزفول به دوره ساسانیان مربوط میشود.
آسیاب های آبی دزفول کجاست؟
قدمت آسیابهای آبی دزفول به 1700 سال پیش برمیگردد و قدیمی ترین سازه آبی جهان محسوب می شود که هنر مهندسی دوره باستان را نشان می دهد. این آسیاب جز آثار به جا مانده از دوره ساسانی می باشد و از آن برای آرد کردن گندم تا اواخر دوره قاجار و پهلوی اول مورد استفاده قرار می گرفته است.
معماری آسیاب های آبی دزفول
سازه اصلی آسیاب ها که تعداد آنها در دوره صفوی به 50 تا 60 حلقه می رسید، آجر است که با ملات گچ و خاکستر ساخته شده و جنس دیوارها از قلوه سنگ رودخانه و ملات ساروج می باشد. آسیاب های بادی دزفول در کنار هم به شکل سدی مستحکم ساخته شده است تا با انحراف جریان آب رودخانه سنگ های آسیاب را به گردش درآورد. این آسیاب ها به شکل یک مجموعه پیوسته در کنار هم قرار دارند و به دلیل طغیان آب رودخانه دز در حال حاضر 20 حلقه از این حلقه آسیاب ها باقی مانده است.
آسیاب بادی دزفول در نقاط مختلف رودخانه دز ساخته شده و فاصله آنها از یکدیگر حدودا 700-800 می باشد و بقایای آن زیر پل جدید رودخانه دز، پل قدیمی آن و مسیر جاده ساحلی قرار دارد. وسط این رودخانه آثاری از یک طاق به روی دهانه ورودی یک آسیاب دیده میشود که بیانگر جایگاه سردار یا شخصیتی مهم است که اهمیت آسیاب و نقش مهم آن ها در زندگی گذشته افراد را بازگو می کند. در هر آسیاب تعدادی کارگر مشغول به کار بوده اند که وظایفی از قبیل حمل گندم، مسئول سنگ آسیاب و جمع آوری آرد و نگهبانی شب هنگام از آسیاب ها را برعهده داشته اند. در فصلی از سال که سطح آب رودخانه پایین بوده از بند هایی به نام چوسله (حصیرهایی که درون آن را با سنگ پر می کردند) استفاده می کردند تا آب لازم برای گردش سنگ آسیاب تامین شود. به منظور حفظ و بازسازی این اثر با ارزش باستانی، شهرداری دزفول با کمک میراث فرهنگی در سال های اخیر اقداماتی انجام شده است.
آسیاب های آبی دزفول یکی از جاذبه های تاریخی استان خوزستان می باشند که در اسفند ماه 1390 با شماره ثبت 3984 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.
آدرس آسیاب های آبی دزفول : استان خوزستان، شهرستان دزفول، رود دز
عکس های آسیاب های آبی دزفول