تاریخچه گذر باغ پنبه به دوران سلجوقی مربوط میگردد.
گذر باغ پنبه کجاست؟
باغ پنبه، جزو یکی از مناطق تقریبا قدیمی شهر قم می باشد که آغاز آن از چهار راه بازار و پایان آن هفت متری باجک، مسجد رضویه، عمار یاسر و منطقه عربستان است. منطقه ای که دیگر در آن نشانه ای از باغ و پنبه دیده نمی شود ولی به علت مزرعه های دلپسند پنبه درباری که در زمان قدیم در آن وجود داشت و داشتن باغ های قشنگ این نام را برای آن انتخاب کردند.
مثل اکثر محله ها، باغ پنبه نیز با گذر زمان به منطقه مسکونی تغییر یافت و می شود گفت علت به وجود آمدن بناهای با ارزش، یکی از محله های هویتی شهر قم است که شکل گیری آن مربوط به 200 سال قبل است. باغ های قشنگ و کاریز های با ارزش این منطقه سبب شده بود دولتمندان به ساختن خانه در آن اشتیاق پیدا کنند و نتیجه آن خانه های قشنگ یزدان پناه، طباطبایی ها، سلامتی و… همینطور این منطقه از نظر زیاد بودن هیات های سوگواری شهرت پیدا کرده است.
به تازگی خانه سلامتی در این منطقه ویران شد، 190 سال قبل به منظور سوگواری اهالی باغ پنبه هشتاد چراغ پی سوزی بغدادی داشت و خاطرات فراوان رنگارنگ آجر به آجر این منطقه را در فکر اهالی قم پایدار کرده است. اداره کل راه و شهرداری سعی دارد برای این منطقه طرح شهری فراهم کند. الگوهایی که در لیست طرح تفصیلی به حساب می آیند و طراحی و تنظیم آینده این منطقه بر پایه آن شکل می گیرد. این الگو در مجمع اتاق فکر گسترش استان قم در محضر گروهی از کار آزمودگان و مسئولین عرضه شد. بعد های این گذر برابر با 20/9*6/30 و فاصله عمودی آن 6/05 است که گذرگاه عمار یاسر و باجک را به یکدیگر وصل می کند. این گذر از سه تویزه جناعی و دو طاق گنبدی ساخته شده است که تویز ها به شکل رومی و طاق ها ضربی هستند.
اگر چه سطح تویز های رومی یک ردیف آجر به صورت ضربدری در کنار یکدیگر قرار گرفته اند . بر اساس گفته مردم در این منطقه حجره هایی مثل نانوایی ، عطاری ، خوار و بار فروشی و قصابی وجود داشته است.
حوالی این گذر در زمانهای قدیم مسکن های فراوانی ساخته شده است. شوربختانه عامل های فراوانی به این ساختمان ضربه شدید وارد کرده یا خواهد کرد که اصلی ترین آنها شامل مرمت غیر کاردان ، نمناک، وصل کردن اطلاعیه های ترحیم، تبلیغات و . . .
آدرس: قم، 55 متری عماریاسر، کوچه 15
