کاروانسرای پل دلاک قم

شهر قم نیز مانند دیگر شهرهای ایران عزیزمان دارای آثار تاریخی بسیاری می باشد که قدمت آنها بار فرهنگ و تمدن دوره های مختلف ایران را به دوش می کشد، کاروانسرای پل دلاک قم نیز جزو آنها محسوب می شود که بیرون از شهر قم واقع شده است.

کاروانسرای دلاک قم در راه جاده تهران- قم، با گذشتن از پل رودخانه شور و دریاچه نمک بنا شده مشاهده می شود و به روستای ملک آباد که بسیار نزدیک می باشد، کمی بیرون تر از روستا، کنار پل دلاک این بنا در دل کویر خود نمایی می کند. در ضمن یکی از دلایل اهمیت کاروانسرا نیز وجود پل آجری در همجواری آن می باشد. در این منطقه کاروانسرای با شکوه حسن آباد و یک چاپارخانه خشتی و دهانه های قوسی شکل پل دلاک روی رودخانه بنا شده در کنار هم قد برافراشته اند. در ضلع شمال رودخانه و پل دلاک، ساختمان کاروانسرا دلاک به شکلی چهارگوش و با رنگ سفید و با ایوان های بی نظیر قرار دارد که در ساخت آن از آجر و سنگ استفاده کرده اند.

ورودی کاروانسرای آجری پل دلاک قم با تزئینات آجری و با دو قوس شاخ بزی کار شده که مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهد. دو ستون بزرگ و عریض در دوطرف ورودی چشم نوازی می کنند و از تزئینات آجری بهره برده اند. بعد از ورود به کاروانسرا با یک حیاط هشت ضلعی روبرو می شویم که ایوان های اطراف حیاط را قوس های تیزه دار احاطه کرده است که علاوه بر اینکه زیبایی کاروانسرا را دوچندان کرده محل دنجی برای مسافران هنگام سکونت فراهم می آورده است. بخشی از کاروانسرای دلاک در طول زمان و عدم رسیدگی توسط سازمان میراث فرهنگی تخریب شده اند البته بالای ورودی اصلی، دیوارهای ضلع شرقی و شمال غربی از جمله نقاط مورد تخریب هستند و حجره ها و اتاق ها هم به صورت متروک در بعضی از آنها تخریب کامل صورت گرفته است.

پل آجری دلاک در کُل 153 متر طول، حدود شش متر عرض و 18 دهانه دارد و اگر انحناهای پل را در نظر بگیریم، ساختمان آن چند بخشی است و میتوان گفت طولانی ترین بخش پل حدود 70 متر می باشد و از هفت دهانه تشکیل شده که عرض هر دهانه بالغ بر5 تا 50/6  متر است. موج شکن های نیمه مدوّری در جهت مخالف جریان آب قرار دارند که جدا از قسمت های دیگر پل است و نزدیک کاروان‌ سرا قرار دارد، وقتی به انتهای ضلع جنوبی پل بنگرید یک انحراف مسیر به سمت غرب میبینید که دنباله دار بوده و طول آن به 44 متر می رسد و دارای شش دهانه  و عرض پنج متر است. اما در ضلع شمالی انتهای بخش دوم پل، یک انحراف دیگر دیده می شود که یک دهانه از آن باقی مانده و عرض آن 50/4 متر است. کاروانسرای خشتی پل دلاک در تاریخ 19 اسفند 1381 با شماره 4866 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. به دلیل قدمت بسیار زیاد و معماری خاص آن به عنوان یک اثر خاص در جاذبه های گردشگری قم خودنمایی کند.

عکس های کاروانسرای پل آجری دلاک قم