صنایع دستی قشم

قشم، جزیره ای با تاریخ و فرهنگی غنی، نه تنها به خاطر طبیعت بکر و سواحل زیبایش شناخته می شود، بلکه صنایع دستی آن نیز جلوه ای از هنر اصیل مردمان جنوب ایران است. این جزیره با هنرهای سنتی و دست ساخته های منحصربه فرد خود، قصه ای از فرهنگ و ذوق مردمانش را روایت می کند.

صنایع دستی قشم تنوع بسیاری دارد و انتخاب های بسیاری برای تهیه سوغات در اختیار شما می گذارد که اکثر صنایع دستی جزیره قشم با هنرهای دستی سایر شهرهای استان هرمزگان مشترک است و بسیاری از آن ها بدست زنان هنرمند و توانای جزیره، با موهبت هایی که طبیعت در اختیارشان گذاشته درست می شوند که دیدن و خرید آن ها خالی از لطف نخواهد بود. شما می توانید برحسب سلیقه ی خود هر کدام را به عنوان سوغات شهر قشم خرید کنید.

از سوزن دوزی های ظریف تا ساخت زیورآلات صدفی، هر کدام از این آثار، حاصل دستان هنرمند زنانی است که عشق و خلاقیت خود را در تار و پود این هنرها جاری کرده اند. صنایع دستی قشم نه تنها به عنوان سوغات، بلکه به عنوان میراثی ارزشمند از فرهنگ و هنر این سرزمین در قلب گردشگران نقش می بندد.

دیگر صنایع دستی معروف قشم : 

• بادله دوزی
• خوس بافی
• کپکاپ سازی
• لنج سازی 
• لوازم خانگی
• حصیر بافی
• گلیم بافی 
• قالی بافی
• زری بافی 
• لچک بافی

زیورآلات دریایی قشم

زیورآلات دریایی یکی از جذاب ترین و منحصربه فردترین صنایع دستی قشم هستند که از منابع طبیعی دریای خلیج فارس الهام گرفته اند. این زیورآلات با استفاده از بقایای صدف ها، گوش ماهی ها، مرجان ها، سنگ های دریایی و حتی دندان کوسه ساخته می شوند و جلوه ای خاص و طبیعی دارند. هنرمندان محلی قشم با ذوق و خلاقیت، این مواد خام را به دستبند، گردنبند، گوشواره و انگشترهایی زیبا تبدیل می کنند.

ویژگی منحصربه فرد زیورآلات دریایی قشم، ارتباط آن ها با طبیعت است؛ هر قطعه نماینده بخشی از دریا و زندگی دریایی است. این زیورآلات نه تنها به عنوان سوغات و یادگاری از سفر به قشم محبوب اند، بلکه بازتابی از زندگی و فرهنگ مردمان این جزیره و پیوند عمیق آن ها با دریا هستند.

لباس سنتی قشم

لباس های سنتی زنان قشم از اجزای مختلفی تشکیل می شود، که هر کدام نام مخصوص به خود را دارند. تعدادی از آن ها را برای شما توضیح خواهیم داد تا با آگاهی و علاقه بیشتر آن ها را به عنوان یادگاری یا سوغات تهیه کنید.

برکه (bourke) : برکه، روبند یا نقاب مخصوصی است که زنان جنوب بر روی صورت خود می گذارند، در واقع نوعی پوشش محسوب می شود. این روبندها معمولا دو نوع هستند، روبندهایی که کل صورت را می پوشانند و پهن هستند، مدل دوم روبندهایی که نازک هستند و تنها اطراف چشم و ابرو را پوشش می دهند.

جلوپل(jelopl) : جلوپل نوعی روسری نازک است که از آن برای پوشاندن موی سر استفاده می شود و بر روی آن چادر سر می کنند.

پیراهن و شلوار : پیراهن های زنان قشم به گونه ای است که دو پیراهن بر روی هم پوشیده می شوند. شلوارهای جنوبی هم طراحی منحصر بفرد خود را دارند، این شلوارها گشاد هستند و مچ شلوار تنگ می شود و آن ها را با رودوزی های مختلف و نخ های طلایی و نقره ای زینت می بخشند.

سوند بافی قشم

سوندبافی یکی از صنایع دستی قدیمی و اصیل قشم است که از برگ های درخت نخل (به ویژه برگ های خشک یا جوان) ساخته می شود. در این هنر، هنرمندان محلی برگ های نخل را به صورت نوارهایی باریک برش داده و با دقت و مهارت آن ها را در هم می بافند تا محصولاتی کاربردی و زیبا ایجاد کنند.

این هنر را می توان در بین هنرمندان شهرهای جنوب مشور دید زیرا تهیه مواد اولیه کار سختی نیست. برای بافت این نوع هنرهای دستی شاخه های برگدار را با طناب به یکدیگر متصل می کنند و سپس از آن برای پوشاندن سقف خانه استفاده می کنند. این نوع محصولات در گذشته نوعی کالای صادراتی بوده اند.

سوندبافی علاوه بر جنبه هنری، نمادی از زندگی پایدار و استفاده بهینه از طبیعت در فرهنگ جنوب ایران است. این محصولات به دلیل سبکی، ماندگاری و استفاده از مواد کاملاً طبیعی، سازگار با محیط زیست هستند و به عنوان سوغاتی های منحصربه فرد قشم، توجه گردشگران را جلب می کنند.

محصولات سوندبافی

• حصیرهای بافتنی: برای زیرانداز یا تزئین
• سبدهای مختلف: مناسب برای نگهداری میوه، نان یا لوازم دیگر
• کلاه، بادبزن و کیف دستی: از محبوب ترین محصولات

عود سازی قشم

عود سازی به معنای ساخت ابزار و ادوات موسیقی سنتی است، این هنر در قشم طرفدارانی دارد و هنرمندان بسیاری مشغول ساخت آن هستند. برای ساخت چوب ها مورد نیاز برای عود سازی، نوارهای باریکی از چوب افرا، زیتون و گردو را بر اساس طرح مورد نظر و با دقت و ظرافت به هم وصل می کنند.

معمولا این ابزار طبل، دایره و .... هستند که بیشتر موسیقی های جنوبی با این سازهای دست ساز نواخته می شوند. 

نقاب و برقع قشم

نقاب و برقع در جزیره قشم بازتابی از فرهنگ و سنت های محلی این منطقه است. جزیره قشم در جنوب ایران و خلیج فارس واقع شده و دارای میراثی غنی و تأثیر گرفته از فرهنگ های فارسی، عربی و هندی است که این تنوع به وضوح در پوشش سنتی، از جمله نقاب و برقع، دیده می شود.

برقع قشمی طراحی خاص و متفاوتی نسبت به برقع عربی دارد. معمولاً از پارچه ای نسبتاً ضخیم ساخته می شود که با ماده ای براق (مانند پودر طلایی یا مسی) پوشانده می شود تا جلوه ای زیبا و منحصر به فرد به آن بدهد. شکل برقع معمولاً مستطیلی است که بیشتر صورت را می پوشاند و تنها چشمان را از طریق شکاف های باریکی نمایان می کند.

برخلاف مناطق دیگر که برقع غالباً به رنگ های سیاه یا سرمه ای است، برقع قشمی معمولاً رنگ های طلایی یا متالیک دارد و گاهی با نقوش و طرح های ظریف تزئین می شود. تزئینات این برقع گاهی شامل نقش های هندسی یا الگویی است که هویت فرهنگی این منطقه را منعکس می کند.

نقاب و برقع در قشم علاوه بر نقش حفاظتی در برابر آفتاب و باد، بخشی از هویت اجتماعی و آیینی زنان این منطقه است. این پوشش در مراسم های خاص، جشن ها و زندگی روزمره کاربرد دارد و نشان دهنده پیوند عمیق مردم این منطقه با سنت هایشان است. این پوشش سنتی نه تنها بخشی از هویت فرهنگی جزیره قشم است، بلکه نمادی از زیبایی و اصالت زنانه در این منطقه به شمار می آید.

خاک رنگی هرمز قشم

خاک رنگی جزیره هرمز قشم یکی از سوغاتی های بسیار خاص و جذاب این منطقه است که به دلیل تنوع رنگ ها و کاربردهای خلاقانه، توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب می کند. جزیره هرمز قشم که به "جزیره رنگین کمان" نیز معروف است، به دلیل وجود انواع خاک های معدنی با رنگ های متنوع شهرت جهانی دارد. از خاک های رنگی هرمز برای ساخت نقاشی ها، آثار تزئینی و صنایع دستی استفاده می شود. بسیاری از هنرمندان محلی از این خاک ها برای خلق آثار هنری منحصربه فرد بهره می برند.

خاک های هرمز بخشی از گنجینه طبیعی جزیره هستند و جمع آوری بی رویه آن ها می تواند به اکوسیستم منطقه آسیب برساند. بهتر است تنها خاک هایی که به صورت قانونی و کنترل شده ارائه می شوند، خریداری شوند. ترکیب خاک های رنگی هرمز با داستان های تاریخی و طبیعی این جزیره، این سوغاتی را به یادگاری ارزشمند و منحصربه فرد تبدیل کرده است.

جزیره هرمز با خاک های رنگی خود، نه تنها تجربه ای شگفت انگیز از طبیعت را ارائه می دهد، بلکه یادآور اهمیت حفظ محیط زیست و استفاده پایدار از منابع طبیعی است.