سد کرخه کجاست؟
سد كرخه خوزستان یکی ازبزرگ ترین سد های خاکی ایران و خاورمیانه است، که در سال 2001 توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بر روی رودخانه کرخه احداث شده است، سد کرخه در 22 کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک استان خوزستان و در مرز مابین ایران و عراق قرارگرفته است، سد کرخه از مناطق میانی و جنوب غربی رشته کوه های زاگرس در نواحی غرب و شمال غرب ایران سرچشمه می گیرد.
مشخصات سد کرخه
طول این سد به 3030 متر میرسد و دارای ارتفاع 127 متری است، که از نظر حجم بدنه به عظیم ترین سد تاریخ و دریاچه مصنوعی ایران با حجم تقریبی حدود 7 میلیارد و 300 میلیون متر مکعب می رسد، عملیات اجرایی این سد در سال 1370 آغاز و در سال 1380 به پایان رسیده است. از سرشاخه های اصلی تشکیل دهنده رود خانه کرخه، رودخانه های سیمره، کشکان، قره سو، گاماسیاب و چرداول هستند، رودخانه کرخه بعد از رودخانه های کارون سومین رود خانه بزرگ ایران از نظر آب دهی به حساب می آید، حوزه آب ریز این سد به وسعت 43 هزار کیلومتر مربع ، بین 46 درجه و 57 دقیقه تا 49 درجه و 10 دقیقه طول شرقی و 31 درجه و 48 دقیقه تا 34 درجه و 58 دقیقه عرض شمالی واقع شده که استان های همدان، کرمانشاه، کردستان، ایلام، لرستان و خوزستان را دربر می گیرد.
سد کرخه در خوزستان دارای نیروگاهی با ظرفیت 400 مگاوات است که در سال 1381 تا پایان 1387 توانسته بیش از 4941 میلیون کیلو وات ساعت برق تولید کند، متوسط تولید انرژی سالیانه این نیروگاه به 934 میلیون کیلو وات ساعت می رسد، سد مخزنی نیروگاه برق کرخه در فاصله 22 کیلومتری شمال غرب اندیشمک در استان خوزستان احداث شده است، این پروژه عظیم نیروگاه برق در 48 درجه و 8/7 دقیقه طول شرقی و نیز 32 درجه و 96/2 دقیقه شمال در منطقه کرخه واقعه شده، سد کرخه در بالادست محور 90 درجه تغییر جهت داده و درنتیجه این دریاچه در سمت راست سد واقع گردیده است.
یکی از پروژه های مهمی که در کنار سد کرخه دزفول اجرا شده است احداث تونل عباس می باشد، این تونل به منظور انتقال آب مورد نیاز از سدکرخه برای آبیاری زمین های دشت عباس استفاده می شود. مطالعات اولیه سد کرخه و hepp در سال های 1959 تا1979 توسط شرکت های مهندسی ایرانی و خارجی راه اندازی شده است، مطالعات تکمیلی روی سد کرخه و hepp به شرکت مشاوره مهندسی مهاب قدس بعد از انقلاب اسلامی واگذارشده است، و در سال 1991 فعالیت های ساخت سد آغاز شد.
ممکن است این سوال در ذهن شما رخ دهد که چرا سد کرخه ساخته شده است؟
در پاسخ می توان گفت که سد کرخه برای ذخیره و تامین مصرف آب های کشاورزی بیش از 345000 هکتار زمین زراعت در استان خوزستان و ایلام، تولید سالانه 934 گیگا وات ساعت انرژی هیدروالکتریک، کنترل سیل های ویرانگر، کاهش دادن شیب هیدرولیکی و همچنین به عنوان یک سلاح استراتژیک به کار می رود. در ادامه می توان گفت یکی از مزایای سد کرخه مهار کردن سیل هایی که به بخش های مختلف کشاورزی خسارت وارد میکردند است، بر اساس آمار هایی که به ثبت رسیده حوزه کرخه از سال1334 تا سال 1384 حدود 80 سیلاب بزرگ را مانع شده است، و در زمان بهره برداری از این سد عظیم در طی سال های 1382 تا 1384 چهارسیلاب در حوزه کرخه رخ داد که از بین این سیلاب ها، سیلاب های اسفند ماه 1383 و بهمن ماه 1384 از حجم بیشتری برخوردار بود که از طریق همین سد کرخه مهار شد.
خصوصیات مهم این سد از عبارتند از ارتفاع، حجم مخزن، نوع سد. و از نکات دارای اهمیت آن تامین آب های مورد نیاز کشاورزی و تولید انرژی برق می باشد،و همچنین موقعیت قرار گیری این سد از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که نزدیک به مناطق مسکونی قرار گرفته است و ممکن است خسارت های اقتصادی در شکستن سد، وسرریز شدن سد به همراه داشته باشد، و طراحی خاص و مناسبی برای این سرریزها در نظر گرفته شده است که دارای مشخصه هایی از قبیل نوع سد اوجی باشوت دریچه دار، موقعیت سد جناح راست بدنه و ظرفیت تخلیه سد 18260 متر مکعب بر ثانیه در حالت وقوع سیل و. ..است. این سد دارای بخش هایی می باشد که این بخش ها عبارت اند از : کانال تقرب، سازه ورود ، شوت و حوضچه آرامش.
آدرس سد کرخه : استان خوزستان، ۲۲ کیلومتری شمال غربی شهرستان اندیمشک
عکسهای سد کرخه
