قدمت مدرسه سپهداری اراک به دوران قاجار برمیگردد.
مدرسه و مسجد سپهداری کجاست؟
مدرسه مسجد سپهداری بزرگترین گنبد آجری در بافت قدیمی اراک می باشد که در ساختار کهن شهر اراک و در کنار بازار شهر تاسیس شده است. مدرسه مسجد سپهداری یکی از عمارت های تاریخی و مذهبی در استان مرکزی می باشد.
یکی از بناهای چهار ایوانی عمارت سپهداری است که به سبک مدرسه های زمان صفوی ساخته شده است.
عکس مدرسه سپهداری اراک
یکی از برجسته ترین گنبدهای آجری در ساختار قدیمی عراق مسجد سپهداری است که به همین علت از اعتبار و ارزش بسیاری در میان مردم بهره مند شده است. پیشینه مدرسه سپهداری به عمارت های تاریخی و مذهبی زمان قاجار برمی گردد، دلیل پیشرفت قابل ملاحظه این مدرسه، مرحوم آیت الله حاج آقا محسن عراقی است.
در اوایل مسجد سپهداری را به عنوان حوزه علمیه اراک مورد استفاده قرار دادند، که برای دانش آموختن و درس دادن افراد مشهور و دانشمندان استان مرکزی مکان پر اهمیتی به حساب می آمد. به دستور آیت الله حائری یزدی مسجد سپهداری به یکی از ناحیه های بزرگ علمی کشور تغییر پیدا کرد.
مسجد سپهداری به اسم مسجد جامع شناخته نشده است، اما در زمان زیستن خود مخصوصا در دوره قاجار و پهلوی نمازگزاران و به خصوص گروه بازاریان در روزهای جمعه و همینطور در آیین سوگواری در مسجد سپهداری بسیار پرکار بوده اند که به همین دلیل این عمارت از ارزش و تاثیر مسجد جمعه را دارد.
پلان مدرسه سپهداری
سطح بیرونی گنبد ساده و از کاهگل ساخته شده است و ابعاد درونی و دیوارهای محیط مربعی شکل به وسیله کاشی های خشتی و معرق با شکل های هندسی و نوشته زینت داده شده است مدرسه های زمان صفویه تاثیر بسزایی در نوع ساخت مسجد سپه داری داشته است که حاوی مسجد آب انبار و صحن و حوزه سنگی می باشد مسجد سپهداری دارای دو درب ورودی و خروجی است که یکی از آنها به بازار و دیگری به گذر سپهداری منتهی می شوند.
از معماری های زمان صفویه می توان گنبد ایوان حجره های اطراف و کاشیکاری ها را نام برد. عمارت مدرسه سپهداری از قالب چهار ایوان تبعیت میکند.
که در وسط آن دو ایوان شمالی و جنوبی مرتفع تر و بزرگتر از دو ایوان دیگر است ۲۵ اتاق در اطراف حیاط مدرسه ایجاد شده است، در قسمت جلوی اتاق یک ایوان و در قسمت عقب اتاق نشیمن ساخته شده است، بالای این اتاق ها را با کاشی های خشتی هفت رنگ زینت دادند و طرح آنها گیاهی و هندسی می باشد. بلندی اتاق ورودی نزدیک به ۱۲ متر و بلندی گنبد و مسجد نزدیک به ۱۸ متر است.
امام خمینی ره در مدرسه سپهداری درس داده است و در قسمت اتاق کنار ایوان ضلع شرقی سکونت داشته است نمونه ای از اجزای درونی مدرسه صحن تقریبا عریض با یک آبگیر سنگی و آب انبار است. جنوبی مدرسه حاوی یک راهرو و باریک برای ارتباط بین مدرسه و چهار سوی بازار که برای اجرای تشریفات مذهبی و نمازگزاران از اتاق و گنبد به صورت مربع ساخته شده است.
در سال 1333 هجری قمری آیت الله حائذی یزدی مدرسه سپهداری را به یکی از مراکز علمی بزرگ کشور تغییر داد.
آدرس مدرسه و مسجد سپهداری : مرکزی، اراک، تقاطع خیابان محسنی و انصار