لافت، یکی از قدیمی‌ترین و تاریخی‌ترین شهرهای جزیره قشم در خلیج فارس، با قدمتی بیش از هزار سال است. این شهر به واسطه موقعیت استراتژیک خود در دوران گذشته، به‌عنوان بندری مهم و محل تبادل کالاها و فرهنگ‌ها شناخته می‌شد. لافت با بادگیرهای خاص و معماری سنتی خود، نمونه‌ای بارز از فرهنگ و تاریخ جنوب ایران است. بندر لافت در گذشته مرکز قشم بوده است و ایامی هم به نام جزیره لافت نام برده شده است. مردمان این بندر در گذشته با لنج های بادبانی اقیانوس را می پیمودند و با کشورهایی همچون هند تجارت می کردند به همین دلیل این بندر نقش مهمی در تجارت بین ایران و دولت های مختلف داشته است.
جنوب ایران زمین همانند سایر نقاط آن پر از زیبایی و شگفتی است. این بار در میان آب های خلیج فارس سراغ شهر لافت رفته ایم تا شما را با این منطقه زیبا آشنا کنیم. جاذبه های طبیعی و تاریخی، بادگیرهای زیبا، قلعه پرتغالی، چاه های تلا همگی از جاذبه های دیدنی بندر لافت هستند که می توانند شما را به بازدید از این شهر زیبا مشتاق کنند.
بندر لافت کجاست و چگونه می توانیم به آنجا برویم؟
بندر لافت در استان هرمزگان و در قسمت شمال غربی جزیره قشم قرار دارد. برای رسیدن به این منطقه دو راه وجود دارد:
می توانید به بندرعباس بروید و از آنجا از طریق بندر پل که در 60 کیلومتری بندرعباس قرار دارد سوار کشتی شوید و به لافت بروید. اگر ماشین شخصی دارید می توانید با لندیگراف ماشین خود را از طریق اسکله لافت وارد جزیره کنید.
راه دوم این است که خودتان را با پرواز به قشم برسانید و از آنجا با تاکسی یا وسیله شخصی خودتان در جاده شمالی جزیره به مدت یک ساعت رانندگی کنید و به لافت برسید.
خوب است بدانید که نوع خودرو شما اهمیتی ندارد و کشتی ها به صورت شبانه روزی فعالیت می کنند.
آب و هوای بندر لافت قشم چگونه است؟
به دلیل نزدیک بودن لافت به مدار راس السرطان، مردمان این شهر تنها دو فصل گرم و معتدل را احساس می کنند. فصل گرم از ابتدای بهار شروع شده و تا اواخر آبان ماه طول می کشد و فصل معتدل آن از اوایل آذر تا انتهای زمستان است بنابراین بهترین زمان برای گشت و گذار از آذر ماه تا اردیبهشت است.
جاذبه های شهر لافت
شهر لافت یکی از زیباترین و تاریخی ترین شهرهای جزیره قشم در استان هرمزگان است. این شهر با تاریخ کهن و فرهنگ غنی خود جاذبه های زیادی دارد که گردشگران را به سوی خود جذب می کند. در ادامه به برخی از جاذبه های مهم شهر لافت اشاره می کنیم:
- قلعه نادری یا قلعه لافت (قلعه پرتغالی ها)
- چاه های تلا لافت (چاه های تل آور)
- بادگیرهای لافت
- مسجد جامع لافت
- غروب زیبای لافت
- ساحل های بکر و زیبا لافت
- موزه مردم شناسی لافت
در ادامه ی مطلب، با جاذبه های تاریخی و دل انگیز شهر لافت بیشتر آشنا خواهید شد و نکات جالبی از این مکان های دیدنی خواهید آموخت. توصیه می شود حتماً به لافت سفر کنید و از این گنجینه های تاریخی و فرهنگی بازدید کنید تا زیبایی ها و اصالت این شهر را از نزدیک تجربه کنید.
بادگیر های لافت
اولین چیزی که هنگام ورود به لافت توجه شما را به خود جلب می کند، وجود بادگیرهای فراوان است به همین دلیل به شهر لافت، بندر بادگیرهای تاریخی لافت نیز می گویند. بادگیرها جزئی از ساختمان های مناطق گرم و خشک و یا گرم و مرطوب هستند که با هدایت جریان باد در تعدیل دما و رساندن دمای فضای سکونتی به دمای در حد آسایش انسان نقش مؤثری داشته اند. بادگیرهای لافت به دلیل طراحی خاص و کارایی بالا از مهم ترین جاذبه های معماری این شهر هستند.
چاه های تلا
یکی از جاذبه های دیدنی بندر لافت، چاه های تلا یا تلاو است که از دو بخش تل و آو تشکیل شده و به معنای آب برگرفته شده از شیب تل (تپه) است. به گفته کارشناسان قدمت این چاه ها به دوره ساسانی و یا هخامنشی بر می گردد. در گذشته تعداد این چاه ها به نشان روزهای سال کبیسه 366 عدد بوده اما در حال حاضر تنها 33 عدد از آنها باقی مانده است. در روزگاران قدیم در فصول پر بارش، این چاه ها پر از آب می شده و روستاییان در آن ها را می پوشاندند تا در طول سال از آب آن استفاده کنند. این چاه ها در جنوب شرقی بافت قدیم بندر در کنار قلعه تاریخی لافت قرار دارند.
قلعه پرتغالی ها
قلعه لافت یا قلعه نادری یکی از سازه های تاریخی شهر لافت در جزیره قشم است و در مورد اینکه چه کسی این قلعه را ساخته، نظرات مختلفی وجود دارد :
یکی از نظرات رایج این است که قلعه لافت توسط پرتغالی ها ساخته شده است. در اوایل قرن 16 میلادی، پرتغالی ها در سواحل خلیج فارس حضور داشتند و تعدادی قلعه در مناطق استراتژیک ساختند. این قلعه ها برای کنترل دریانوردی و تجارت در خلیج فارس و دریای عمان احداث شده بودند.
برخی از منابع تاریخی اشاره می کنند که قلعه لافت به دستور نادرشاه افشار ساخته شده یا بازسازی شده است. این نظر بیشتر به دلیل نام قلعه به "قلعه نادری" باز می گردد، که ممکن است نشان دهنده نقش نادرشاه در ساخت یا بازسازی آن باشد.
نظریه دیگر این است که بومیان منطقه خودشان این قلعه را ساخته اند یا در ساخت آن نقش داشته اند، به ویژه برای دفاع از جزیره در برابر حملات دریایی و مهاجمین خارجی.
با این حال، به نظر می رسد که بیشترین پذیرش تاریخی مربوط به ساخت این قلعه توسط پرتغالی ها باشد، اگر چه ممکن است بعدها توسط نادرشاه یا بومیان مورد استفاده و بازسازی قرار گرفته باشد. به طور کلی، تاریخ دقیق و سازنده اصلی قلعه به دلیل کمبود مستندات مشخص نیست و این تفاوت نظرها در میان پژوهشگران تاریخی نیز وجود دارد.
زیارتگاه های لافت
وجود زیارتگاه های متعدد در بندر لافت از جاذبه های گردشگری منطقه به حساب می آید. جزیره شیخ اندرآبی در فاصله کوتاهی از لافت قرار دارد که فاقد سکنه است. در شمال این جزیره زیارتگاه شیخ اندرآبی قرار دارد که مکانی مقدس است و ماهیگیران و دریانوردان احترام زیادی برای آنجا قائل هستند. زیارتگاه شیخ موسی، زیارتگاه شیخ شمس الدین و زیارتگاه سید حسن منصور از دیگر زیارتگاه های موجود در بندر لافت است.
اکو موزه یا موزه مردم شناسی لافت
موزه مردم شناسی لافت که در قسمت قدیمی بندر و روبروی بندرگاه قرار گرفته، اولین اکوموزه ایران است که شما را قادر می سازد در زمان سفر کنید و با آداب و رسوم شهر لافت، مردم شناسی و فعالیت های تجاری این منطقه و مجموعه باورها و سنت های مردم آشنا شوید.
تماشای غروب در تپه شهر لافت
تماشای غروب در لافت، یکی از زیباترین لحظات در جزیره قشم است که هر بیننده ای را مسحور می کند. این منظره ی بی نظیر، زمانی که خورشید به آرامی در افق ناپدید می شود و آسمان به رنگ های طلایی، نارنجی و سرخ درمی آید، فضایی رویایی و آرامش بخش ایجاد می کند.
برای اینکه مردم بتوانند این چشم انداز دل انگیز را بهتر ببینند، پلکان هایی در لافت ساخته شده که بازدیدکنندگان را به نقاط مرتفع هدایت می کند. این پلکان ها به گونه ای طراحی شده اند که امکان تماشای غروب را از زوایای مختلف فراهم می کنند و تجربه ای به یادماندنی از طبیعت و زیبایی های خلیج فارس را به ارمغان می آورند. غروب لافت نه تنها فرصتی برای لذت بردن از زیبایی های طبیعی است، بلکه لحظه ای برای ارتباط با طبیعت و آرامش در دل جزیره است.
سنت های بندر لافت
شهر لافت قشم با تاریخ کهن و فرهنگ غنی خود، یکی از گنجینه های ارزشمند سنت های محلی در جنوب ایران است. این بندر تاریخی، با مردمانی که ریشه های عمیق در آیین ها و رسوم گذشتگان دارند، بازتابی از زندگی دریایی و تاثیرات تاریخی منطقه است. سنت های لافت، از مراسم مذهبی و جشن های محلی گرفته تا آداب و رسوم زندگی روزمره، نه تنها نشان دهنده همبستگی و هویت جمعی مردم این دیار هستند، بلکه روح و اصالت زندگی در این بندر زیبا را به نسل های بعدی منتقل می کنند. از جمله این سنت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
مولودی خوانی
بومیان بندر لافت نیز مانند سایر مردم ایران آداب و رسوم مخصوص خود را دارند. یکی از این سنت ها مولودی خوانی است که چهار بار در سال در شب میلاد پیامبر(ص)، شب معراج پیامبر اکرم (ص)، عید سعید فطر و عید قربان انجام می شود.
رقص ازوا
رقص ازوا در روزهای عید قربان، عید فطر و عروسی ها برگزار می شود. در این روزها مردم همراه ناخداها، ماهیگیران و قایقرانان با ساز و دهل و طبل های بزگ به میان روستا می آیند و به نشانه شادی به نواختن موسیقی و رقص و پایکوبی می پردازند.
نقش حنا زدن در جشن ها
در شهر لافت، نقش حنا زدن یکی از رسوم مهم و زیبا در مراسم عروسی است که با آیین های سنتی و فرهنگی مردم این منطقه پیوند دارد. حنا زدن در عروسی ها نه تنها به عنوان یک آیین زیبایی، بلکه به عنوان نمادی از خوشبختی، عشق و شروعی نو در زندگی مشترک تلقی می شود.
مراسم حنا بندان معمولاً یک یا دو شب پیش از عروسی برگزار می شود و در آن، عروس و زنان حاضر در جشن، دستان و پاهای خود را با نقش های هنری و پیچیده ای که با حنا طراحی می شود، تزئین می کنند. این نقوش معمولاً از طرح های سنتی و محلی الهام گرفته شده و با دقت و ظرافت اجرا می شود. زنان مسن تر، که تجربه و مهارت بیشتری در این هنر دارند، مسئولیت حنا زدن را بر عهده می گیرند و در حین اجرای این مراسم، ترانه ها و آوازهای محلی نیز خوانده می شود.
مراسم عروسی و حجله عروس
مراسم عروسی در لافت آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد. همانطور که پیشتر گفتیم شب عروسی مولودی خوانی برگزار می شود و بعد داماد را به خانه عروس می برند. با توافق پدر عروس، داماد می تواند تا 6 ماه در خانه عروس زندگی کند اما 3 روز را باید به اجبار آن جا بماند. در این سه روز عروس و داماد در حجله می مانند و داماد حق ترک کردن خانه را ندارد. جالب است بدانید حجله عروس بسیار زیبا و هنرمندانه و همراه با هزینه بالا ساخته می شود. این حجله ها سرتاسر پوشیده از آیینه، پارچه های زری بافت،گلدان و گل های زیبا است که شب خاطره انگیزی را برای عروس و داماد رقم میزند.
نکات مهم در بازدید از اسکله لافت
- حفاظت از محیط زیست وظیفه ایست که همه ما نسبت به آن مسئول هستیم. سعی کنید تغییر یا تخریبی در بافت منطقه از طرف شما و همسفرانتان صورت نگیرد.
- شما می توانید با خرید صنایع دستی از بومیان به اقتصاد بندر لافت کمک کنید.
- بندر لافت فضایی بومی و سنتی دارد. سعی کنید به ارزش های بومیان احترام بگذارید و آنها را نرنجانید.
اگر زیاد سفر می کنید حتما می دانید که جنوب ایران زمین همیشه چیزی جدید برای شگفت زده کردن شما دارد. تیم نشاط آوران به شما پیشنهاد می کند حتما برای یک بار هم که شده به بندر تاریخی لافت سر بزنید و از دیدن مناظر زیبا و بکر آن لذت ببرید.
در ادامه به سایر عکس های زیبای شهر لافت قشم نگاهی بی اندازید :
