اولین بار موزه آستان قدس رضوی در سال 1324 و در صحن امام خمینی افتتاح شد که کار طراحی آن را آندره گدار، معمار و باستان شناس فرانسوی انجام داد. در حال حاضر مجموعه موزه های آن در صحن کوثر می باشد.
مشهد هر ساله پذیرای میلیون ها زائر ایرانی و خارجی است که برای زیارت بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) به این شهر سفر می کنند. اما آستان قدس رضوی در کنار بارگاه امام هشتم شیعیان، میزبان اماکن تاریخی و فرهنگی بسیاری است. یکی از این مکان ها موزه آستان قدس رضوی می باشد.
موزه آستان قدس متشکل از چندین گنجینه است که آثار موجود در آنها، یا از طرف اشخاص و مجموعه داران اهدا شده و یا خریداری شده اند. حیف از که در تور مشهد باشید و موزه آستان قدس بازدید نکنید.
در ابتدای ورود به موزه، سنگی سفید رنگ نظر شما را به خود جلب می کند؛ این سنگ در واقع اولین سنگ قبر مرقد مطهر امام رضا (ع) است که میزان ظرافت به کار رفته در حکاکی های آن تحسین برانگیز است. جنس این سنگ از نوع سنگ سفید صابونی بوده و دارای متن هایی به زبان کوفی در وسط و اطراف آن است. در مرکز سنگ نام های عبدالله بن احمد قره و احمد بن علی بن احمد حسینی به چشم می خورد که اولی سازنده آن و دومی بانی ساخت سنگ می باشند.
اولین قسمتی که در موزه حرم رضوی می بینید گنجینه اشیاء سفالی و سنگی است که اکثرشان بازسازی و مرمت شده اند. در این بین می توان کتیبه های طلاکاری شده حرم را دید که با خط زیبای استاد علیرضا عباسی تزئین شده اند و قدمت آنها به دوران صفویه بر می گردد. همچنین سومین ضریح حرم مطهر امام رضا (ع) را در مرکز موزه می بینید که در بالای آن شمعدانی های زیبایی وجود دارد و برای روشنایی اطراف ضریح استفاده می شده است. متأسفانه اطلاعات دقیقی از سازنده یا سازندگان این ضریح در دست نیست اما تاریخ ساخت آن به دوران فتحعلی شاه قاجار بازمی گردد.
بعد از آن گنجینه نقاشی و هنرهای تجسمی وجود دارد که میزبان آثار برخی از برجسته ترین هنرمندان در قرون گذشته است. از جمله این آثار می توان به نقاشی روستای پول کجور مازندران اثر استاد کمال الملک اشاره کرد که حتی اگر از هنر سررشته ای نداشته باشید باز هم شما را مجذوب خودش می کند. تابلوهای معروف دیگری همچون عصر عاشورا، راز آفرینش، چهارده معصوم و اولین پیام از دیگر آثار برجسته ای هستند که در این گنجینه در موزه امام رضا مشهد به نمایش درآمده اند.
گنجینه بعدی گنجینه فرش است. این گنجینه در سال 1377 افتتاح شد. قالی و فرش های نفیسی مانند قالی هفت شهر عشق و قالی عصر صفوی با قدمت 500 سال در آن قرار دارند. قالی هفت شهر عشق تصاویری از هفت شهر بزرگ مذهبی و همچنین تصاویری از بناها و مقبره شعرایی چون خافظ و سعدی و فردوسی را در خود دارد. طراحی این قالی را استاد محمود فرشچیان انجام داده و حاج مهدی صفدرزاده حقیقی آنرا بافته است. همچنین فرش پازیک با قدمت 2500 سال، تابلو فرش کاخ چهل ستون، تابلو فرش عصر عاشورا و قالی باغ مرجان ها از دیگر آثار برجسته ای هستند که می توانید در این گنجینه مشاهده کنید.
ساختمان موزه آستان قدس در سه طبقه بنا شده است که در تمام آن شاهد فرش های نفیس و گرانبها هستیم. طبقات برای عموم مردم قابل دسترسی می باشد و می توان از طریق پله و آسانسور به آنها راه پیدا کرد. پیشنهاد می کنیم از طبقات بالا و یا پایین شروع کرده و به صورت منظم فرش ها را نظاره کنید تا بتوانید سیر بهتری از تاریخ را درک کنید.
بعد از گنجینه فرش به گنجینه تمبر و اسکناس می رسیم. بزرگ ترین ویژگی این مجموعه این است که اکثر آثار موجود در آن مانند تمبرها و اسکناس ها و سکه ها جزو هدایای تقدیمی به موزه آستان قدس رضوی می باشند. در این گنجینه بیش از 463 هزار نوع تمبر، سکه و اسکناس وجود دارد که تنها بخشی از آنها در معرض دید عموم قرار دارد. همچنین می توان مدال های کسب شده در مسابقات ورزشی که توسط صاحبانشان به این موزه اهدا شده را دید، مانند مدال های جهان پهلوان تختی و علیرضا نصر آزادانی. در ادامه گنجینه اسلحه و سلاح است که سیر تکامل اسلحه ها را می توان در آن دید. در انتهای این گنجینه، گنجینه آبزیان وجود دارد که 508 قظعه از موجودات عجیب دریایی را شامل می شود. بعد از آن، موزه نجوم است که انواع وسایل ستاره شناسی قدیمی مانند اسطرلاب را به نمایش گذاشته است.
موزه قرآن و نفایس در ساختمانی جدا قرار دارد. در ورودی موزه نقاشی های مربوط به واقعه عاشورا قرار دارد که در واقع بزرگ ترین پرده تعزیه خوانی واقعه عاشورا است و با ترجیع بند معروف محتشم کاشانی تزیین شده است. نفیس ترین آثار این قسمت صفحاتی از قرآن هایی است که توسط ائمه اطهار (ع) نوشته شده اند و دستخط امام علی (ع)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، امام سجاد (ع) و امام رضا (ع) را می توان در آنها دید. همچنین آثار ارزشمند دیگری از جمله نسخه خطی دیوان حافظ نیز در آن قرار دارند.
همچنین آثار نفیس دیگری در طبقه همکف موزه آستان قدس رضوی مشهد وجود دارد که توسط شخصیت های برجسته داخلی و خارجی به مقام معظم رهبری اهدا شده است و ایشان آنها را به موزه آستان قدس هدیه کرده اند. آثاری مانند تراش های روی شیشه، فرش، تابلوهای خط و تذهیب، انواع معرق، مدال ها و ماکت ها. از جمله زیباترین آنها ماکت مسجد قدس است که با صدف ساخته شده است.
گروه نشاط آوران به شما پیشنهاد می کند، اگر به مشهد سفر کردید، حتما به این موزه بروید و ساعاتی در زیبایی آثار آن غرق شوید.
