دریاچه نمک حوض سلطان در حاشیه بزرگره تهران و قم واقع شده است. این دریاچه به دریاچه ساوه قم و دریاچه شاهی معروف می باشد. دریاچه حوض سلطان دارای مساحتی در حدود 240 کیلومتر مربع است که در شمال باختری دریاچه نمک قرار گرفته است. این دریاچه در سال 1883 میلادی و بر اثر احداث جاده شوسه تهران و قم تشکیل شد.
دریاچه نمک حوض سلطان شامل دو چاله جدا از هم یکی به نام “حوضسلطان” و دیگری به نام “حوضمره” است که با آبراهه باریکی به هم وصل میشوند. حوض باختری (حوضسلطان). حوض خاوری (حوضمره)، وسعت و شکل دریاچه حوض سلطان متناسب با ورود آب و میزان بارندگی آن در فصول مختلف سال متفاوت است.
در موقع پرآبی سطح دریاچه گسترش می یابد و آب آن اراضی پست و شوره زار باتلاقی پیرامون را می پوشاند و دریاچه بزرگی به طول 18 وعرض 16 کیلومتر تشکیل می دهد. رودهای متعددی به این دریاچه وارد می شوند که عموما از اراضی شوره زار و نمکی اطراف عبور می کنند. از جمله این رودها می توان به رود شور و قره چای اشاره کرد.
رسوبات حوض سلطان بیشتر از نوع گچ و نمک، مارن و رس است. بررسیهای لرزهنگاری و حفاری نیز نشان داده که نمک تا عمق 46 متر وجود دارد. این نمک، به صورت 5 لایه جدا از هم با ضخامت کل تا 20 متر است که با رسهای قهوهای تا خاکستری از یکدیگر جدا میشوند.
درون دریاچه نیز جاده خاکریزی هست که برای جلوگیری از فرو رفتن خودروها در باتلاق و بهره برداری از نمک دریاچه مورد استفاده قرار می گیرد.
راه های ورود به منطقه حوض سلطان قم :
راه دسترسی اول به حوض سلطان برای کسانی که از سمت قم می آیند بعد از مجتمع مهتاب، و عبور از اولین تپه ای که دریاچه بعد از آن دیده می شود و درست در کنار تپه دوم، جاده ای خاکی به سمت پایین و دریاچه سرازیر می شود که جاده اصلی معدن نمک است (در 95 کیلومتری تهران). یکی از نشانه های این خروجی، تابلوی “تهران 95 کیلومتر” می باشد.
راه دسترسی دوم به حوض سلطان برای کسانی که از سمت تهران می آیند پس از طی 70 کیلومتر از تهران، در سمت چپ اتوبان جاده ای به سمت روستای چشمه شور می رود که نشانه آن در اتوبان تابلوی “اطلاعات گردشگری” می باشد. برای رسیدن به طرف مقابل اتوبان باید از اولین زیرگذر اقدام کنید.