- مرکز : سنندج
- تعداد شهرستان : 9 شهرستان
کردستان اصلی ترین محل زندگی قوم کرد است . این استان در پهنه ی طبیعی خود دنیایی از زیباییو تنوع را به گردشگران و طبیعت دوستان عرضه می کند . این منطقه با انبوه کوهستان ها و دشت های پهناور خود که گیاهان و جانوران متنوعی را در بر گرفته اند و چشم انداز جنگل های زاگرس ، منطقه ای به یاد ماندنی برای طبیعت دوستان است .
استان کردستان ذر بهار و نابستان آب و هوایی خنک و معتدل دارد و در زمستان و پاییز سرد و یخ بندان است .
مردم کردستان به دلیل شیوه ی معیشت مبتنی بر دام داری ، زراعت ، باغداری و زنبورداری از گیاهانی خراکی که به طور خودرو می رویند مانند : قارچ ، کرفس ، کنگر ، ریواس و … انواع غذاها را درست می کنند . انواع پلو مهم ترین بخش رژیم غذایی مردم این استان را تشکیل می دهد . مهم ترین و معروف ترین غذای محلی مردم استان کردستان کباب کردی است که در جشن ها و یا برای پذیرایی از مهمانان به کار می رود . این خوراک به ویزه در میان دامداران ، عشایر و شکارچیان رواج زیادی دارد . این کباب از گوشت شکار ، کبک ، تیهو و سایر پرندگان شکاری نیز تهیه می شود . مرغ ، کبک و تیهوی سرخ شده در روغن همراه پلو ، کباب قارچ کوهی ، خورش کرفس ، خورش کنگر کوهی و کنگر ماست ، دلمه کوفته شور ، کوفته برنجی از دیگر غذاهای محلی کردی است .
مهم ترین هنرهای سنتی کردستان ، دست بافته ها ، قالی ، گلیم ، سجاده بافی (موج ، جاجیم) ، شال بافی و تهیه پارچه های پشمی ، گیوه دوزی ، نازک کاری ، منبت کاری ، معرق ، سفال گری ، نمد مالی ، زیورآلات محلی ، سوزن دوزی ، قرقره بافی ، قلاب بافی ، گل دوزی ، پولک و منجوق دوزی ، حصیر و سبد ، بافت سیاه چادر ، فلزکاری ، ساخت آلات موسیقی و … می دانند .
کردستان سرزمین ترانه ها و آهنگ هاست و در هر منطقه ی آن صدها آهنگ ، ترانه ، بیت و لالایی وجود دارد که این ترانه ها با ریتم های شاد و گوناگون نوازش گر اهل دل است . کردستان را باید مهد موسیقی ایرانی قلمداد کرد ، زیرا موسیقی کردی با موسیقی باستانی ایران نسبتی تمام و کمال دارد . در میان انواع بی نظیر موسیقی کردی ، هوره (Hora) و شمشال از همه قدیمی ترند . قدمت برخی از انواع موسیقی ، به بیش از هزار سال و حتی به پیش از ظهور اسلام در ایران می رسد .
لباس های محلی استان کردستان از مهم ترین و جالب ترین جاذبه های گردشگری این استان به شمار می رود . پوشاک مردان و زنان کرد شامل : تن پوش و سرپوش می شود و لباس های کار و معیشت و مراسم و جشن ها با یکدیگر تفاوت دارد . هرچند پوشاک نواحی مختلف کردستان مانند : اورامان ،سقز ، بانه ، گروس ، سنندج ، مریوان و … متفاوت است ، اما از نظر پوشش کامل ،همه با هم یکسان هستند . لباس بانوان کرد از زیباترین لباس های محلی به شمار می رود و در واقع در نوع خود بی نظیر است . بیشتر لباس ها رنگ شاد دارند و دارای تزئینات نیز هستند .
روستاهای نمونه گردشگری این استان عبارتند از: اورامانات تخت – آوبهنگ – پالنگان – خسروآباد گروس – دزلی – زیوار – صلوات آباد بیجار – صلوات آباد سنندج – قم چقایی – نزجان سقز – نگل – نوره
شهرهای استان کردستان:
- سنندج
- سقز
- قروه
- مریوان
- بانه
- کامیاران
- بیجار
- دیواندره
- دهگلان
- کانیدینار
- سریشآباد
- دلبران
- سروآباد
- بلبانآباد
- یاسوکند
- موچش
- دزج
- آرمرده
- صاحب
- زرینه
- شویشه
- کانیسور
- بویین سفلی
- بابارشانی
فهرست جاذبههای طبیعی استان کردستان:
- دریاچه سد وحدت
- غار کرفتو
- جنگلهای مریوان (۱۸۵۰۰۰ هکتار)
- بانه (۵۰۰۰۰ هکتار)
- سقز (۷۰۰۰ هکتار)
- جنگلهای منطقه سنندج
- پارک جنگلی آبیدر
- منطقه اورامان
- روستای پلکانی پالنگان
- رودخانه سقز (چم سقز)
- دریاچه زریوار
- کوه آر بابا بانه
- آبشاربل
- دریاچه زریوار
- چهلچشمه
- سراب قروه
- آبشارکویله
فهرست جاذبههای تاریخی استان کردستان:
- پل قشلاق سنندج
- عمارت خسروآباد در دوره قاجار
- مسجد دارالاحسان
- درب ورودی عمارت سالار سعید (موزه سنندج)
- عمارت آصف وزیری (خانه کرد)
- عمارت آصف وزیری (خانه کرد)
- شیء تاریخی در موزه سنندج
- کاشیکاری مسجد دارالاحسان
- موزه سنندج
- غار کرفتو دیواندره
- خانه کرد( موزه مردمشناسی)
- سردیس میرزا محمدرضا کلهر در عمارت آصف وزیری
- خانقاه نقشبندی در مسجد خانقاه سقز
تنها منبع مورد استفاده: ویکی پدیا