اکوتوریسم و طبیعت گردی دو شاخه ی اصلی گردشگری محسوب میشوند که هر دو شامل بازدید از جاذبه های طبیعی هستند. متاسفانه امروزه به دلیل عدم آگاهی در بین جوامع، بیشتر کلمات و اصطلاحات گردشگری مثل اکوتوریسم، توریسم، گردشگری طبیعت و بسیاری از موارد دیگر به یک معنا شناخته میشوند. این در صورتی است که مجموعه فعالیت ها و اهداف این شاخه های گردشگری را از یکدیگر متمایز میسازد. تفاوت اکوتوریسم و طبیعت گردی علاوه بر تعریف در عمل نیز می باشد.
اگر بخواهیم اکوتوریسم را از نظر لغوی مورد بررسی قرار دهیم، خواهیم دید که این کلمه از دو بخش یکی به معنی گردش و دیگری به معنی اندیشه تشکیل شده است. پس نتیجه میگیریم که حتی میتوان اکوتوریسم را به عنوان یک خط فکری در نظر داشت. حال باید ببینیم که به چه کسی در گردشگری بوم گرد یا اکوتوریسم گفته میشود و چه زمانی میتوان یک گردشگر را جزو طبیعت گردان محسوب کرد. برای رسیدن به جواب صحیح نیاز داریم این دو شاخه ی گردشگری را به درستی تعریف کنیم، قطعا تعریف اکوتوریسم با گردشگری فرق دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
محققان انجمن بین المللی گردشگری، انواع اکوتوریسم و طبیعت گردی را به صورت زیر تعریف میکنند:
اکوتوریسم سفری است که بر اساس احساس مسئولیت به منظور حفظ محیط زیست و احترام به فرهنگ بومی مردم آن محل انجام میشود و در عین حال از طبیعت هم لذت میبرند.
تعریف طبیعت گردی به مجموعه فعالیت های تفریحی ای گفته میشود که تنها برای لذت بردن از جاذبه های گردشگری انجام میپذیرد و هیچ اقدامی جهت حفظ محیط زیست در آن انجام نمیگیرد.
بنابراین با توجه به تعاریف بالا مهمترین تفاوتی که بین اکوتوریسم و گردشگری در طبیعت وجود دارد، هدفمند بودن اکوتوریسم برای حفاظت از محیط زیست می باشد. احترام به فرهنگ های محلی، ایجاد آگاهی محیط زیستی، تأمین منابع مالی برای حفاظت از محیط زیست، به حداقل رساندن اثرات گردشگری نامتعارف و ترویج فرهنگ بازیافت کردن از شاخصه های مهم اکوتوریسم هستند که این شاخه را از طبیعت گردی جدا میکنند. در واقع میتوان گفت که اکوتوریسم بیشتر برای دوستداران محیط زیست کاربرد دارد و طبیعت گردی بیشتر برای افرادی است که به دنبال بهره وری از زیبایی های طبیعت هستند.
به همین دلایل است که طبق آمار به دست آمده استقبال گردشگران از اکوتوریسم بسیار کمتر از دیگر بخش های گردشگری بوده است. بنابراین نتیجه میگیریم که هر کس که به گشت و گذار در طبیعت میپردازد لزوماً یک اکوتوریست نیست. اکوتوریست ها دغدغه ی حفظ سلامت محیط زیست و طبیعت را دارند در حالی که از زیبایی های جاذبه های گردشگری نیز لذت کافی را میبرند. تنها نکته ی مشترک بین بوم گردان و طبیعت گردان در مشترک بودن مکان هدف آنهاست.
