در میان مساجد لاجوردی شهر اصفهان، مسجد شیخ لطف الله اصفهان تماشاگر گذر تاریخ شده است. از زمان دوران صفویه این بنای با نفیس و ارزشمند در اصفهان باقی مانده و در تاریخ معماری ایرانیان همچون جواهر درخشانی خود نمایی می کند.
مسجد شیخ لطف الله کجاست؟
نام این مسجد برگرفته از نام یکی از علمای مشهور و بزرگ عصر صفوی به نام شیخ لطف الله بن عبدالکریم است. شیخ لطف الله از مردمان جبل عامل لبنان بود که مانند اکثر علمای دیگر توسط شاه عباس صفوی به ایران مهاجرت کرد و در اصفهان سکونت کرد. حکومت صفوی به مذهب تشیع بسیار بها می داد و چون شیخ لطف الله پدر زن شاه عباس بود از تکریم بیشتری نسبت به دیگر علما برخوردار بود. در محل زندگی اش مسجد و مدرسه ای با نام ایشان ساخته شد و شیخ لطف الله جبل عاملی به تدریس علوم فقهی مشغول شد. هم چنین وی به اقامه نماز جمعه در مسجد می پرداخت. تاریخچه مسجد شیخ لطف الله اصفهان به دوران صفویه برمیگردد.
یکی از جاذبه های تاریخی استان اصفهان، مسجد شيخ لطف الله اصفهان می باشد که شاخصه های کم نظیری در زمان خود داشته است. در مقابل این مسجد کاخ عالی قاپو قرار گرفته است.
معماری مسجد شیخ لطف الله اصفهان
معمار برجسته جهانی به نام لوییس ای کان، در بازدیدش از مسجد شیخ لطف الله اصفهان عنوان کرده که در عالم خیال می توانم چنین اثری را تصور نمایم. هم چنین پروفسور پوپ این محصول را به سختی می توانست اثر دست بشر بداند و بنا به گفته وی این اثر سرشار از زیبا شناسی و کوچکترین نقطه ضعفی ساخته شده است.
تمبری از نقش مسجد شیخ لطف الله به دلیل شکوه و عظمت تاریخی اش و اثر تاریخی از چین در کنار هم منتشر شده است.
از جمله ویژگی های مسجد شیخ لطف الله در اصفهان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کتیبه هایی زیبا با خط استاد علیرضا تبریزی
- استفاده از کاشی کاری های معرق با ارزش و نفیس در داخل و خارج بنا
- کاربرد از رنگ های زیبا و استفاده از نور طبیعی
بهره برداری این اثر تاریخی در زمان شکوفایی معماری صفویه صورت گرفت. به دستور شاه عباس اول در سال 1011 هجری قمری مصادف با 1602 میلادی، آغاز به ساخت شد و ساخت این مسجد به مدت هجده سال طول کشید.
مسجد شيخ لطف الله اصفهان بر خرابه های مسجدی که قبلا در آن محل بود ساخته شده و معمار این مسجد باشکوه استاد محمدرضا اصفهانی می باشد.
از بدنه شرقی میدان نقش جهان اصفهان، عقب نشستگی مسجد شیخ لطف الله شروع می شود. دیوارهای سردر مسجد با سنگ مرمر زرد پوشیده شده و در ورودی مسجد به شکل دو لنگه و از چوب چنار یکدست ساخته شده است.
مقرنس کاری های چشمگیر و زیبایی در سر در ورودی مسجد شیخ لطف الله مشاهده می گردد.
مسجد شیخ لطف الله در اصفهان، بدون مناره و شبستان ورودی بوده و ورودی اش دارای پله است که از ویژگیهای منحصر بفرد این مسجد نسبت به مساجد دیگر می باشد.
همانطور که در توصیف مسجد شیخ لطف الله آمده این مسجد با محور شمال و جنوب چرخش 45 درجه ایجاد کرده است که دلیل آن این است که نمازگزار در هنگام ورود به شبستان رو به قبله قرار بگیرد.
تزئینات و نگارهایی که در گنبد مسجد شیخ لطف الله اصفهان وجود دارد این گنبد را نسبت به سایر گنبدهای دیگر متمایز کرده است.
پس از عبور از در ورودی وارد هشتی ای شده که شروع راهروی شبستان با درازا 28 متر است. شبستان زمستانی فضایی است که برای نمازگزاران در اوقات سرد سال در نظرگرفته شده بود. دیوار های شبستان زمستانی فاقد تزئینات و سقف آن کوتاه می باشد. بعد از عبور از این راهروی نیمه تاریک وارد فضای شبستان شده و دنیایی از نقش و نگار و نور را می بینیم. در این فضا گنبد ترنج شکلی با زمینه نخودی رنگ و نگاره اسلیمی را مشاهده می نمائید.
کاشی کاری های زیبایی در این بنای تاریخی صورت گرفته که شروع کاشی با کاشی هفت رنگ و در نهایت با کاشی معرق پایان می پذیرد.
در نزدیک طلوع و غروب آفتاب، بازتاب تابش آفتاب به نقش طاووس وسط گنبد رسیده و در این حالت چیزی شبیه دم طاووس از انعکاس نور از سطح کاشی ها شکل می گیرد. دیدن این بنای تاریخی زیبا را به هر صاحب ذوقی توصیه می شود. برای توصیف بیشتر این مسجد عکس های در این مطلب قرار داده ایم.
عکس مسجد شیخ لطف الله در اصفهان