صنایع دستی تهران را بشناسید

صنایع دستی تهران و لذت خرید از بازارهای پر جنب و جوش و شلوغ تهران، تجربه‌ای به یادماندنی را در خاطرات شما خواهد ساخت.

شاید همه ما در اولین نگاه، تهران را به عنوان شهری شلوغ و پر ترافیک بشناسیم. شهری بزرگ و پر جمعیت که قطب سیاسی ایران شناخته می‌شود. اما چقدر در مورد تاریخچه تهران اطلاع داریم؟ چقدر پایتخت کشور را می‌شناسیم؟ زیبایی‌های این شهر شلوغ و پر هیاهو را دیده‌ایم؟ از سوغات و صنایع دستی تهران با خبر هستیم؟ ما در نشاط آوران به سراسر ایران و جهان با شما سفری مجازی را آغاز کرده‌ایم و از فرهنگ‌ها و آداب و رسوم مختلف صحبت کرده‌ایم. این بار همراه ما باشید تا از زاویه‌ای دیگر به تهران نگاه کنیم. خارج از همه‌ی مشکلات و آلودگی‌ها، به معرفی صنایع دستی تهران بپردازیم و این بار اگر سفری به این شهر داشتید، حتما” این اطلاعات را به یاد داشته باشید.

تاریخچه صنایع دستی تهران

از دوران حکومت قاجار بود که صنایع دستی تهران رونق گرفت. در این دوره شهر تهران به عنوان پایتخت ایران انتخاب شد و اوضاع کار و همچنین سطح رفاه اجتماعی افزایش یافت. این روند باعث شد تا بسیاری از هنرمندان عازم تهران شوند و هنر خود را در این شهر ادامه دهند. این نقطه آغاز صنعت صنایع دستی تهران بود که تا به امروز نیز ادامه دارد.

 امروزه صنایع دستی تهران بیشتر به صورت کارگاهی تولید می شوند و بازار خوبی در داخل و خارج کشور به خود اختصاص داده اند که این خود انگیزه ای برای فعالیت هنرمندان این عرصه است.

قومیت‌های مختلف، صنایع دستی تهران را گسترش دادند

به علّت تنوع قومی که در تهران وجود دارد؛ صنایع دستی این منطقه بطور کلی به سه گروه روستایی، عشایری و شهری تقسیم می شوند که هرکدام ویژگی ها و جذابیت مخصوص به خود را دارند. علاوه بر صنایع دستی سنتی تهران، در حال حاضر صنایع دستی مدرن این شهر نیز شهرت فراوانی پیدا کرده است. از میان صنایع دستی معروف تولید شده در استان تهران شرح مختصری در مورد هنر شیشه گری، روزدوزی یا قلابدوزی،ورنی بافی، جاجیم بافی، سفالگری و سرامیک سازی آورده ایم.

سایر صنایع دستی تهران عبارتند از:

• صنایع چوبی
• صنایع چرم
• قالی بافی
• چادر شب بافی
• زیلو بافی
• معرق سنگ
• قلم زنی
• خراطی
• نقاشی روی شیشه
• زیلو بافی
• نقاشی روی چرم
• زیورآلات و جواهرات

کارگاه‌های شیشه گری، صنایع دستی تهران را چشم‌نوازتر از همیشه آغاز کردند

از قدیمی ترین و سنتی ترین  صنایع دستی تهران  می توان به هنر شیشه گری، تراش شیشه و نقاشی کردن روی شیشه اشاره داشت. قدمت این هنر بی نظیر نزدیک به ۲۰۰۰ سال می شود و دارای تاریخ و اصالتی غنی است. به هنری که در آن با کمک خمیر مذاب شیشه،  بتوان ظروف شیشه ای  ساخت ، شیشه گری می گویند. در این صنعت، فعالیت های جانبی دیگری مانند؛ معرق شیشه و هم جوشی  شیشه نیز صورت می گیرد که می توان آن‌ها را به عنوان سوغات شهر تهران از  بازارهای آن خریداری کرد.

شاید تا به حال ظروف شیشه ای زیبایی در رنگ ها و شکل های مختلف دیده باشید، این هنرهای زیبا جزئی از صنایع دستی تهران هستند که در کارگاه های شیشه‌گری این شهر تولید می شوند. ساخت این کالاهای شیشه ای کار راحتی نیست و نیاز به مهارت های مختلفی دارد مانند همجوشی شیشه، فوتگری شیشه و معرق بر روی شیشه که درباره هر یک از این مهارت ها توضیحی مختصری آورده ایم. هنر معرق شیشه، همان هنر تزئین پنجره های ساختمان به شکل هندسی است که در میان آن ها از میله های چوبی یا فلزی استفاده می کنند.

شیشه گری چگونه انجام می‌شود

از همجوشی شیشه برای ایجاد فرم های مختلف در ظروف شیشه ای استفاده می کنند و شیشه های رنگی مختلفی را بوسیله ی حرارت دادن متصل می کنند.جابجایی، مصرف، شستن و از آن گذشته حداکثر زیبایی در انتخاب فرم در رابطه با کاربرد بسیار مورد توجه قرار میگیرد. معمولا از فرم های ساده استفاده می شود یعنی نهایت زیبایی و نهایت سادگی. فوتگری شیشه هم حرفه ای است که در شیشه مذاب می دمند و حاصل آن گلدان، تنگ و… است.

ابتکاری بودن طرح ساخت، نوآوری در فرم و رعایت اصول زیبایی شناسی در ساخت و فرم دهی محصولات شیشه ای بر ارزش و کیفیت آن می افزاید. شفاف و درخشان بودن رنگ ها و تناسب وهماهنگی آنها با هم بر ارزش کار می افزاید. بسته بندی مناسب برای جا به جایی و حمل محصولات شیشه ای و بهتر ارایه دادن آن و نیز وجود بروشور راهنما در خصوص استفاده و کاربرد آن، می تواند در عرضه بهتر و مناسب تر آثار شیشه ای موثر باشد. در سفر به تهران می توانید از دیدن این ظروف شیشه ای زیبا لذت ببرید و حتی برای اقوام خود به عنوان سوغات تهران تهیه کنید.

دست‌های ظریف هنرمندان از میان صنایع دستی، رودوزی را انتخاب کردند

به هنر دوخت  دستی جهت ایجاد  طرح های زیبای مختلف بر روی  پارچه های ساده، رودوزی می گویند. در این کار هنری از سوزن‌های ویژه ای به نام‌های منجوق دوزی و بیتوین استفاده می گردد. هنر رودوزی در تهران پیشینه ای دیرینه دارد ولی در جامعه امروزی کم تر آثاری از این هنر یافت می گردد.

 هنر رودوزی بین شهرهایی از ایران مانند اصفهان، سیستان، … مشترک است امّا در هر منطقه سبک دوخت مخصوصی دارد که به سه دسته کلی تقسیم می شوند:

• نوع اول روی پارچه را سراسر بخیه می زنند تا طرحی از رنگ و نقش ها پدید آید مثل : پته دوزی کرمان، قلاب دوزی رشت، سوزن دوزی سیستان
• نوع دوم روی پارچه چیزی دوخته نمی شود و نخ های رنگی از تار و پود پارچه میگذرند و پارچه حالتی مشبک به خود میگیرد، مثل سکمه دوزی اصفهان
• نوع سوم آن است که اصل پارچه ثابت می ماند و بر روی آن با نخ های دارای روکش فلزی، نقش های زیبایی را بوجود می آورد، مثل تافته دوزی، خوس دوزی، زردوزی که گلابتون دوزی نامیده میشود. 

در شهر تهران نیز رودوزی به شکل گلدوزی و قلاب بافی رایج است و طرح های زیبایی می توانید ببینید.

جاجیم از صنایع دستی تهران

عشایر تهران  در منطقه فیروز کوه تهران زندگی می کردند. این منطقه به دلیل  داشتن شرایط آب  وهوایی مناسب امکان دام پروری را برای قشر کوچ نشین فراهم ساخته است.  به طوری که  هنرمندان محلی با وجود پشم های باکیفیت و مرغوب اقدام به بافت جاجیم می کنند. بدلیل نزدیکی فیروزکوه به مازندران و آلادشت، جاجیم بافته شده در این منطقه شباهت بسیاری به جاجیم آلادشت دارد و تنها تفاوتشان در ابعاد جاجیم هاست.

سفالگری و سرامیک سازی تهران

سفالگری یکی از هنرهای سنتی تهران بشمار می رود که سابقه ی دیرینه ای دارد، در بسیاری از مناطق استان تهران خاک رس با کیفیتی برای ساخت اشیاء سفالی می توان یافت. که این امر موجب شده کارگاه های بسیاری در شهر و استان تهران مشغول تولید ظروف سفالی باشند. از ویژگی های سفال تهران شفافیت آن است که نیاز به جلا و لعاب ندارد. همچنین این خاک با کیفیت برای کارگاه های آجرپزی مناسب است و می توان در شهرهایی چون ورامین و شهر ری کوره های آجر پزی را دید.

چرم از صنایع دستی تهران

چرم تهران یکی دیگر از صنایع دستی معروف تهران است که ارزش زیادی دارد. انواع کالاهای چرم را می توانید به راحتی در بازارهای تهران و نمایندگی های چرم تهران خریداری کنید از جمله کیف پول، کیف اداری، کیف مجلسی زنانه، کفش، چمدان، کمربند و … . خیابان فردوسی تا چهار راه سعدی راسته ایست که به نام چرم فروش ها معروف است. این راسته در بازار قدیم تهران نیز وجود دارد البته با نام چرم دوزی که انواع لوازم و محصولات چرمی در آنجا دیده می شود. شما نیز می توانید چرم های طبیعی و صنعتی را در این دو مکان خریداری کنید. اما اگر به دنبال چرم های برند می گردید بهتر است به نمایندگی های چرم در تهران مراجعه کنید.

تابلو فرش و چهره بافی های گران قیمت

اگر برای سوغات و یادگاری به دنبال بهترین گزینه هستید، تابلو فرش و چهره بافی های تهران می توانند یادگاری های ارزشمندی در این شهر باشند، اگر هتلی که رزرو کرده اید در نزدیکی خیابان ولی عصر تهران باشد، می توانید اکثر تابلو فرش فروشی های معروف این شهر را ببینید که نمونه های بی نظیری از این صنایع دستی را به خریداران عرضه می کنند.

خرید صنایع دستی از بازار بزرگ تهران

همیشه شب‌های عید بازار بزرگ تهران برای من جذاب‌ترین مکان برای گشت و گذار بود. هر کجا که بودم، آخرین روزهای اسفندماه را در بازار بزرگ تهران چرخ می‌زدم و خرید می‌کردم. شلوغی دالان‌ها، رستوران‌ها و حجره‌های کهنه کار بازار برایم عجیب بود. یک نوع عجیب دوست داشتنی! خبری از چهره‌های عبوس نبود،  تنش‌ها و دعواها جای خود را به چهره‎‌های خندانی داده بودند که برای شروع سال نو به دنبال اجناس مورد نیاز خود بودند.

بازار بزرگ تهران نه فقط شب‌های عید که در تمام طول سال شلوغ است. ازدحام جمعیتی که هر یک با کیسه‌های خرید خود در میان دیگران تردد می‌کنند. بازار تهران واقع در 15 خرداد و حوالی میدان امام خمینی از دوست داشتنی‌ترین جاهای دیدنی تهران است. بسیاری از مسافران برای خرید سوغات و صنایع دستی تهران سوار بر مترو می‌شوند و مقصد خود را بازار انتخاب می‌کنند. 

بازار تجریش انتخابی دیگر برای خرید 

در شمال تهران و در کنار امامزاده صالح تجریش، بازاری بسیار قدیمی ساخته شده است که سال‌های بسیاری از افتتاح آن گذشته است. بازار بزرگ تجریش با دالان‌های فرو رفته در یکدیگر و مغازه‌هایی که برای جلب مشتری انواع پلاکاردها و بنرها را از در و دیوار آویخته‌اند و رستوران‌هایی که بوی غذای تازه و خوشمزه در سراسر بازار پیچیده، یکی دیگر از انتخاب‌های شما برای خرید صنایع دستی تهران است. برای رسیدن به این نقطه کافیست به میدان تجریش بروید.

سخن آخر

سفر به شهر تهران فارغ از همه مشکلات و ویژگی‌هایی دارد که بسیار لذتبخش است. بازدید از موزه‌های تهران، قدم زدن در بازار تجریش و تنوع مجتم‌های تجاری و پاساژهای تهران؛ هر کدام می‌توانند دلیلی برای سفر باشند. اگر به تهران سفر کردید حتما” این مقاله را به یاد بیاورید و از صنایع دستی تهران دیدن کنید.