بهترین رصدگاه های ایران برای رصد ستارگان و آسمان

برای تماشای ستارگان، شرایط آب وهوایی و جوی مناسب ضروری است. در برخی شب های خاص، بهترین زمان برای حضور در رصدگاه های ایران فرا می رسد. به طور معمول، شب های بین بیست ویکم تا هفتم ماه قمری که نور ماه به حداقل می رسد، شرایط ایده آلی برای رصد آسمان فراهم می شود. در این بازه زمانی، نور کم ماه امکان مشاهده واضح تر ستارگان را فراهم می کند. اما در شب های دیگر، نور شدید ماه یا آسمان ابری ممکن است مانع از دیدن زیبایی های کهکشان شود و افق آسمان را از دید پنهان کند.

در ادامه، به بررسی برجسته ترین رصدگاه های ایران می پردازیم که به عنوان بهشت عاشقان ستاره ها شناخته می شوند.

• رصدخانه رادکان (مشهد)
• رصدگاه کویر مرنجاب (آران و بیدگل، کاشان)
• رصدگاه کویر مصر (اصفهان)
• رصدگاه سه قلعه (خراسان جنوبی)
• رصدگاه طالقان (البرز)
• رصدخانه دانشگاه زنجان (زنجان)
• رصدخانه ابوریحان بیرونی (تهران)
• رصدگاه چابهار (سیستان و بلوچستان)
• رصدگاه دشت لوت (کرمان)
• رصدگاه قصر بهرام (گرمسار)

رصدگاه چک چک یزد

یزد یکی از شهرهای صحرایی ایران می باشد که آسمان زلال و صافی دارد. در کویر آن روستایی تحت عنوان چک چک قرار دارد که برای زرتشتیان مقدس است. این روستا علاوه بر اینکه مکان تاریخی است و ابنیه های تاریخی بسیاری در آن یافت می شود، آسمان تاریک و به دور از آلودگی نوری دارد. رصدگاه چک چک یزد دارای کوه های سنگی می باشد که عبادتگاه زرتشتیان هم به حساب می آید. اما به وجود کوه های سنگی، بازهم در تابستان هوا بسیار گرم و گاهی اذیت کننده می باشد. به دلایل بالا این مکان همیشه در سکوت است و یکی از بهترین مکان های رصد ستارگان می باشد.

برای رسیدن به این روستا باید از یزد راه میبد را به شمال غربی پیش بگیرید و حدود 10 کیلومتر از اشکذر بگذرید تا از سه راهی خرانق به سوی این روستا، مسیرتان را تغییر دهید.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که با توجه به وجود کوه های مرتفع در این مکان، افق ها کاملاً بسته است و ساعاتی هم طول می کشد تا ستارگان از پشت کوه بیرون بیایند.

رصدخانه رادکان

رصدخانه رادکان

یکی از برجسته ترین و مناسب ترین مکان ها برای رصد اجرام آسمانی، رصدخانه رادکان است که در فاصله ۷۸ کیلومتری شمال غرب مشهد واقع شده است. این برج در نزدیکی روستایی به همین نام قرار دارد و با هدف رصد آسمان و تعیین موقعیت اجرام آسمانی ساخته شده است. نکته جالب درباره این برج آن است که تا چند سال پیش تصور عمومی بر این بود که این سازه تاریخی، مقبره یکی از پادشاهان ایلخانی است.

اما حقیقت این است که برج رادکان در دوران وزارت خواجه نصیرالدین طوسی و به دستور هلاکوخان مغول ساخته شده است. این برج که در ۱۳ فرسنگی شهر مشهد قرار دارد، یکی از مهم ترین رصدگاه های ایران به شمار می رود و به دلیل ویژگی های منحصر به فرد خود، کاربردهای علمی مهمی داشته است. از جمله این کاربردها می توان به تعیین آغاز سال نو خورشیدی، شناسایی چهار فصل کبیسه و همچنین رصد اجرام آسمانی نظیر سیاره زحل و سایر سیارات اشاره کرد.

این برج تاریخی، با تلفیق دانش نجومی و معماری اصیل ایرانی، گواهی بر پیشرفت علمی در دوران خواجه نصیرالدین طوسی است و همچنان یکی از جاذبه های مهم نجومی و گردشگری ایران به شمار می آید.

رصدگاه کاروانسرای قصر بهرام

رصدگاه کاروانسرای قصر بهرام یکی از پرطرفدارترین محل هایرصد آسمان در بین شهرهای تهران، ری، اصفهان و کاشان است که در گذشته اتراقگاهی در جاده ابریشم بود، اما امروزه تبدیل به اتراقگاه نجوم شناسان شده. در رصدگاه قصر بهرام شما امکان تماشای بخشی از کهکشان راه شیری، دب اکبر، دب اصغر و... را دارید.

علت وجود این زلالی آسمان در این مکان، دور بودن از شهرهای بزرگ و عدم وجود آلودگی نوری است که ستارگان را در شب به نمایش می گذارد. این کاروانسرا در جنوب شرقی استان تهران در پارک ملی کویر قرار دارد. نزدیک ترین آدرس برای رسیدن به کاروانسرای قصر بهرام از مسیر شهر ورامین است. از ورامین به نزدیک ترین روستا به پارک ملی کویر که روستای قلعه بلند است بروید. پس از رد شدن از روستا به پاسگاه محیط بانی مبارکیه می رسید که باید از محیط بانان سازمان حمایت از محیط زیست اجازه ورود بگیرید. پس از آن حدود 60 کیلومتر را در جاده های خاکی را با نمای گیاهان بیابانی، تپه ها و گله های شتر رو به رو می شوید و درنهایت به کاروانسرای قصر بهرام می رسید.

رصدگاه منطقه طالقان

شهرهای شمالی ایران به دلیل میزان بالای بارندگی و اغلب هوای ابری، معمولاً شرایط ایده آلی برای رصد آسمان و ستارگان ندارند. با این حال، در مواقعی خاص، به ویژه پس از بارش باران اگر خوش شانس باشید و آسمان صاف شود، می توانید شاهد منظره ای چشم نواز از آسمانی پوشیده از ستاره ها باشید که بر زیبایی شب های این مناطق می افزاید.

بیشتر رصدگاه های مشهور ایران در مناطق مرکزی کشور واقع شده اند، اما یکی از رصدگاه های قابل توجه، رصدگاه طالقان است که در منطقه ای کوهستانی قرار دارد. ویژگی خاص مناطق کوهستانی، وزش باد زیاد و افق های بسته ای است که در کنار آسمان تاریک، محیطی جذاب برای علاقه مندان به نجوم ایجاد می کند. این منطقه با وجود چالش های طبیعی، یکی از بهترین نقاط برای تجربه تماشای آسمان شب است.

طالقان در فاصله ۳۰ کیلومتری شرق قزوین قرار گرفته و از سمت شمال به رشته کوه های البرز متصل می شود. برای دسترسی به این منطقه، باید از تهران به سمت غرب حرکت کنید و پس از رسیدن به شهر طالقان، مسیر خود را به سوی شمال ادامه دهید. در دل رشته کوه البرز مرکزی، روستاهای متعددی وجود دارند که هرکدام از آن ها می توانند چشم اندازهایی خیره کننده از آسمان زلال و پرستاره را در اختیار شما بگذارند. این منطقه به ویژه برای کسانی که به دنبال سکوت طبیعت و زیبایی های شبانه هستند، تجربه ای بی نظیر فراهم می کند.

رصدگاه تخت سلیمان تکاب

تخت سلیمان که چهارمین اثر تاریخی ثبت شده ایران در سازمان جهانی یونسکو می باشد و بیش از 60 بار در شاهنامه به آن اشاره شده است با داشتن آسمانی تاریک و صاف، به دور از هرگونه آلودگی، به محلی برای رصد ستارگان و آسمان تبدیل شده است. واقع شدن در دره، وزش بادهای موسمی ملایم، دور بودن از شهرهای بزرگ و عوامل دیگر، همگی بر نما یش بهتر ستارگان در آسمان دست به دست یکدیگر داده اند.

رصدگاه تخت سلیمان تکاب جدای از آسمان پرستاره، دارای دریاچه، آتشکده، آب گرم و کوهی مشهور به زندان دیو است که جذابیت این منطقه را چندین برابر می کند.

تخت سلیمان حدود 45 کیلومتری شمال شرق شهرستان تکاب قرار دارد. اگر از تهران، جنوب یا مرکز ایران قصد سفر به این منطقه را دارید جاده بیجار به تکاب، بهترین راه به شمار می رود. فاصله تهران به تکاب از مسیر تهران، قم، زنجان، بیجار و تکاب حدود 550 کیلومتر است.

رصدگاه های ستاره و آسمانی که شما به عزیزان معرفی کردیم، جزو بهترین رصدگاه های ایران بشمار می روند، قطعاً مکان های دیگری برای مشاهده ستاره ها و رصد اجرام آسمانی وجود دارند که در آینده به معرفی آنها می پردازیم.