سید قاضی سلطان درگز

یکی از جاذبه های تاریخی و مذهبی درگز، زیارتگاه سید قاضی سلطان می باشد که در این مقاله به آن می پردازیم.

درگز در استان خراسان رضوی، یکی از شهرهای مرزی شمالی شرقی ایران به شمار می رود. از دیرباز این شهر به نام محمدآباد شهرت داشت و براساس مستندات تاریخی، پیش از ورود اسلام به ایران این شهر مرکز حکومت سلسله اشکانیان بوده و قبل از آن نیز هخامنشیان بر آن نظارت مستقیم داشته اند.

طبق یک داستان قدمی، تقریبا در سال 243 پش از میلاد مسیح وقتی دارا، پادشاه ایران در  جنگ با اسکندر مقدونی در شهر اربل شکست خورد، به منطقه پارت یا همان خراسان کنونی پناهنده شد و در شهر درگز توسط اسکندر به قتل رسید. در دوره قاجار یعنی آقا محمدخان این شهر دره گز و محمدآباد نامیده شد، اما به تدریج به دلیل کثرت استفاده از نام دره گز به درگز شهرت یافت.

درگز شهری است با پیشینه تاریخی درخشان که در تاریخ تمدن اسلامی که تعدادی از اندیشمندان و بزرگان در این شهر ظهور کردند. تقریبا در سه کیلومتری شهر درگز آثاری کشف شده است که قدمتی بالغ بر  پنج هزار سال پیش از میلاد دارند. این مسئله نشان دهنده تمدن کهن و سابقه شهرنشینی شهر درگز به حدود هفت هزار سال قبل بوده. این طور می توان گفت شهر درگز، وارث یک تمدن هفت هزار ساله است.

تقریبا در شمال غربی شهر درگز، دو کیلومتری غرب آبادی ارتیان نزدیک آبادی خاخیان، مقبره ای وجود دارد به نام سید قاضی سلطان، که فضای داخلی این بنا را تالاری تشکیل می دهد که پشت تالار را دو اتاق احاطه کرده است. در ضلع غربی و پشت بقعه آثاری وجود دارد که احتمال می رود روزگاری در آنجا آبادی بوده. سنگ قبری که در آنجا است نام میرقاضی سلطان روی آن نوشته شده و مشخص نیست از کدام طبقه، طایفه و شخصیت های شرق ایران می باشد.

اهالی منطقه میرقاضی سلطان را از اولیاء و صالحان آن دیار می دانند؛ ضمن اینکه اعتقاد عجیی نسبت به زیارتگاه سید قاضی سلطان درگز دارند، اهالی معتقدند افرادی که دارای درد گلو هستند یک کاسه ماست را روی سنگ قبر بریزند و آن را لیس بزنند تا شفا بیابند!! با توجه به این مسئله به این زیارتگاه قاتقلی امام (امام ماستی) می گویند.

اداره اوقاف و امور خیرین درگز با مشارکت یکدیگر زیارتگاه سید قاضی سلطان را دوباره بازسازی و احیاء کردند. با صرف هزینه ای بالغ بر 25 میلیون تومان گنبد طلایی رنگ بقعه سید قاضی سلطان خریداری شد. علاوه بر آن جاده جدیدی از پلس راه تا زیارتگاه قرار شده ساخته شود که در دست اقدام است. بقعه سید قاضی سلطان درگز می تواند با رسیدگی سازمان میراث فرهنگی به رونق خود بیافزاید.