از خصوصیات شهر سازی قدیم یزد وجود کوچه ها و گذرهای سرپوشیده ای است که به آن ها ساباط می گویند. وجود این کار باعث می شد که مردمان گرمازده دمی در زیر سایه ساباط ها از تابش خورشید درامان بمانند. در حقیقت ساباط های یزد به عنوان یکی از مکان های دیدنی و تاریخی شهر یزد مطرح است.
معنای لغوی ساباط چیست؟ در حقیقت ساباط، دالان و سقفی است که بر روی کوچه ها و محلات عبور ایجاد می شود. معماران یزدی علاوه بر این که تمام جوانب ساخت درون منزل را می سنجیدند ویژگی های جالب توجهی را با توجه به نیاز ها و شرایط اقلیمی و فرهنگی مردمان منطقه فراهم می نمودند.
تصاویر ساباط های یزد
ساباط ها را می توان از ویژگی های معماری زیست بوم های گرمسیری و کویری بر شمرد. یکی از مزایای کاربرد ساباط ایجاد سایه و محلی خنک برای رهگذران می باشد. در تابستان به دلیل نیمه پوشیدن ساباط، کوران هوایی صورت می پذیرد که این کار باعث خنک شدن هوای درون ساباط می شود.
بخاطر نوع ساخت ساباط یزد، در زمستان نیز به گرم شدن هوای درون آن کمک شایانی می کند. در واقع ساباط ها یزد سبب یکپارچگی و استواری خانه های کناریشان نیز هستند که خانه ها را در برابر نیروهایی که از فشار سازه وارد می شود، محافظت می نمایند.
در قسمت ورودی برخی از کوچه های بن بست شهر یزد دری محکم قرار داده شده که افزایش فضای امنیتی برای ساکنان کوچه فراهم گردیده شده که به آن دربند گفته می شود. در هر دربند چند خانوار سکونت داشتند.
این بنا های تاریخی به گونه ای قرار داده شده اند که عابر در حین حرکت خود در یک توالی مناسب در فضای سایه قرار می گیرند.
ساباط های یزد را برای افزایش حس همسایگی و همبستگی محله ای، در ورودی چند خانه مجتمع مستقر نمودند.
هم چنین در تقابل با وزش باد های موسمی ساباط ها را نیز گذاشته اند. به طور عموم از پشت بام ساباط ها برای استفاده واحدهای همجوار استفاده می نمایند که در برخی از آنان به شکل اتاقی مشرف به کوچه نمایانگر می شوند.
آدرس ساباط های یزد : استان یزد، شهر یزد، بلوار امامزاده جعفر
